Pasternak zwyczajny jest gatunkiem rośliny należącym do rodziny selerowatych.

Rodzimy obszar występowania tego warzywa to Europa i część Azji (Turcja, Kaukaz i Syberia Zachodnia). Rozprzestrzenił się jako gatunek zawleczony w Australii i Nowej Zelandii, Kanadzie, na niektórych rejonach Afryki, Ameryki Południowej i Azji tropikalnej. W Polsce rośnie dziko i jest bardzo pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Jego odmiana jest także uprawiana jako warzywo.

Pasternak zwyczajny to roślina dwuletnia, geofit. Siedlisko: miedze, łąki, śmietniska, przydroża i pola uprawne (chwast). Lubi tereny lekko wilgotne. W Ameryce zdziczały z uprawy stał się uciążliwym chwastem. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Arrhenatherion, Ass. Arrhenathereteum, gatunek wyróżniający dla Onopordetalia.

Pokrój

W pierwszym roku wytwarza odziomkową rozetę wyprostowanych liści o wysokości ok. 40 cm. W drugim roku wytwarza łodygi kwiatostanowe o wysokości do 100 cm., kanciasto bruzdkowane, u podstawy delikatnie owłosiona.

Korzeń

U dzikich roślin cienki i wcześnie drewniejący, u odmian uprawnych gruby, jadalny o charakterze spichrzowym. Kształt wydłużony (do 35 cm), o białym, silnie pachnącym miąższu.

Łodyga

Wzniesiona, o wysokości 30-100 cm. Jest bruzdowana i krótko owłosiona.

Kwiaty

Złocistożółte. Płatki korony u nasady zaokrąglone, o tępych końcach, zagiętych do środka. Zebrane są w 6-20 szypułkowe baldachy, szypułki owłosione, nierówne, pokryw i pokrywek brak.

Liście

Pojedynczo pierzaste; odziomkowe składające się z 4-7 par podługowatych listków o ząbkowanym brzegu, listek szczytowy trójklapowy. Liście łodygowe siedzące, pochwiaste.

Owoc

Jajowatookrągła rozłupka, żółtobrązowej barwy z wąskimi skrzydełkami brzeżnymi.

Podgatunki

1. Pastinaca sativa L. subsp. sylvestris (Mill.) Rouy & E. G. Camus;
2. Pastinaca sativa L. subsp. sativa;
3. Pastinaca sativa L. subsp. urens (Req. ex Godr.) Čelak. (syn. Pastinaca urens Req. ex Godr).
   

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowcem zielarskim jest korzeń pasternaku ? Radix Pastinacae i owoc ? Fructus Pastinacae. Wytwarza się z niego olejek pasternakowy ? Oleum pastinacae. Zawiera furanokumaryny (izopimpinelina, sfondyna, bergapten, imperatoryna), flawonoidy (izoramnatyna, izokwertycyna, rutyna) oraz olejki eteryczne.

Roślina uprawna

Kultywar P. sativa subsp. sativa var. sativa jest uprawiany jako warzywo. Jadalny jest gruby, mięsisty i słodki korzeń, przypominający wyglądem korzeń pietruszki. Zawiera dużo białka, skrobię, pektyny i sporo witaminy C (30 mg %).