Inna nazwa: wierzba hastata
Wierzba oszczepowata jest gatunkiem rośliny należący do rodziny wierzbowatych. W Polsce stanie dzikim bardzo rzadki, czasami uprawiany jako roślina ozdobna.
Roślina wieloletnia, krzew, nanofanerofit. Jest owadopylna i miododajna, kwitnie w czerwcu. Wierzba ta jest rośliną wysokogórską. Rośnie przy potokach i na innych wilgotnych miejscach w piętrze regla górnego i kosówki na glebach lekko kwaśnych lub zasadowych.
Gatunek arktyczno-alpejski. Występuje wokółbiegunowo w tundrze i górach Europy (na północy aż po Laponię), na znacznych obszarach Azji oraz w północnej części Ameryki Północnej (aż po Alaskę i Jukon). W Europie jest rzadki i występuje tylko w wysokich górach: w Alpach, północnych Apeninach, w Karpatach, Górach Dynarskich, górach Półwyspu Iberyjskiego i Półwyspu Bałkańskiego. W Polsce występuje tylko w Tatrach i znane są tylko 4 jego stanowiska: Przełęcz Pyszniańska, Giewont, Wyżnia Świstówka (prawdopodobnieWyżnia Świstówka Małołącka) i Mała Koszysta. Prawdopodobnie informacje o występowaniu Salix arbuscula na Kominiarskim Wierchudotyczą też wierzby oszczepowatej.
Z powodu rzadkości występowania jest jest gatunkiem zagrożonym. Łączna ilość wszystkich okazów w polskich Tatrach to kilkanaście sztuk. Wszystkie jej stanowiska w polskich Tatrach znajdują się na obszarze ochrony ścisłej Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Wymaga corocznego cięcia, by ładnie wyglądała.
Pokrój
- Krzew o wysokości do 1,5 m, płożący się.
Pędy
- Gałązki stosunkowo grube i silnie rozgałęziające się. Młode gałązki owłosione, starsze nagie. Pąki nagie.
Kwiaty
- Roślina dwupienna. Kwiaty zebrane w kwiatostany zwane kotkami. Kotki męskie o łuskach ciemniejszych na końcach i długości do 2cm. Mają wolne pręciki o nagich nitkach i 1 miodnik w każdym kwiatku. Kotki żeńskie mają długość do 3 cm. W ich kwiatach żeńskich znamiona słupka dużo krótsze od szyjki.
Liście
- Podłużne, jajowate lub odwrotnie jajowate o ostrych końcach, spodem sine. Na brzegach delikatnie piłkowane. Przylistki dobrze rozwinięte. Liście nie czernieją przy suszeniu. Starsze liście nagie, tylko młode delikatnie owłosione.
Zastosowanie
Roślina ozdobna
- Wierzba oszczepowata jest uprawiana jako roślina ozdobna, przeważnie w formie szczepionej na pniu. Należy do grupy tzw. wierzb miniaturowych. Uprawiane odmiany dość znacznie różnią się od typowej formy w jej naturalnym środowisku. Niektóre posiadają bardzo ozdobne srebrzyste, lub białe kotki, lub srebrzyste i omszone liście. Szczególnie nadają się do ogrodów skalnych, pojedynczych nasadzeń w trawniku lub przy oczku wodnym. Mogą być także uprawiane w donicach na tarasach i balkonach. Charakteryzują się powolnym wzrostem. Polecana jest odmiana 'Werhahnii’ o łukowato wzniesionych pędach. Wiosną ma liście omszone i srebrzyste, później zielone. Kotki o długości do 4 cm.