Wymagania
Katleja i jej mieszańce powinny być uprawiane w jasnych szklarniach o dużej kubaturze, z urządzeniami zapewniającymi dobre wietrzenie. Rośliny dobrze rosną, jeżeli długość dnia wynosi 16 godzin, natomiast natężenie światła uzależnia się od fazy wzrostu. Temperatura zależy od fazy rozwojowej. Młode rośliny intensywnie rosną w temperaturze 22°C. Starsze natomiast wymagają zróżnicowanej temperatury dnia i nocy. Optymalna temperatura dnia wynosi 18?25°C, a nocy 17?18°C. W okresie bezpośrednio poprzedzającym kwitnienie konieczne jest obniżenie temperatury nocy do 13?15°C. Podczas intensywnego wzrostu, tj. od marca do września, utrzymuje się w szklarni wysoką ? wynoszącą 70% wilgotność powietrza. Potem stopniowo się ją zmniejsza tak, aby w czasie spoczynku, tj. od listopada do stycznia, rośliny znajdowały się w dość suchym powietrzu. Ogranicza się wówczas podlewanie. W pozostałym okresie rośliny podlewa się po wyraźnym przeschnięciu podłoża.
Katleja
Rozmnażanie
Katleje można rozmnażać wegetatywnie przez podział roślin lub z merystemów wierzchołkowych oraz generatywnie, z nasion. Rozrośnięte egzemplarze dzieli się podczas przesadzania na części zawierające po 3 pseudobulwy. Jednocześnie usuwa się chore korzenie i stare, suche pseudobulwy. Nóż używany do cięcia powinien być ostry, a rany należy zasypać węglem drzewnym. Zapobiega to procesom gnilnym. Zabiegi pielęgnacyjne po dzieleniu polegają na utrzymywaniu w szklarni równomiernej temperatury 22°C, zraszaniu i cieniowaniu roślin.
W celu zwiększenia współczynnika rozmnażania ostatnio stosuje się mnożenie in vitro. Polega ono na izolowaniu merystemów wierzchołkowych, które wyszczepia się na pożywce płynnej i umieszcza na rotorach. Protokormy mają zdolność regeneracji i dlatego można je dzielić w celu powiększenia ich liczby. Teraz narastanie nowych protokormów trwa już tylko około 2 miesięcy. Po umieszczeniu protokormów na pożywce stałej tworzą się liście, a następnie korzenie.
Młode rośliny po upływie mniej więcej 1 roku wysadza się do podłoża. Może to być torf wysoki zwapnowany do pH 5,0?5,5 lub mieszanka torfu z rozdrobnionym styropianem w stosunku 1:1. Bardzo ważne jest umieszczenie w doniczkach drenażu. Z chwilą ukorzenienia się roślin należy przystąpić do nawożenia pogłównego. Otrzymane w ten sposób rośliny kwitną po 4 latach.
Dawniej na szeroką skalę stosowano u katlei rozmnażanie z nasion. W celu ich uzyskania rośliny trzeba sztucznie zapylać. Owocem jest torebka, która dojrzewa 9?12 miesięcy. Zawiera ona od 3 do 5 milionów nasion. Nasiona storczyków prawie nie posiadają materiałów zapasowych, dlatego młode rośliny są całkowicie zależne od pożywienia znajdującego się w podłożu. Poza tym kiełkowanie nasion i późniejszy rozwój siewek jest uwarunkowany obecnością w podłożu grzybów z rodzaju Rhizoctonia, z którymi storczyki współżyją. Grzyby te powodują rozkład wielocukrów na związki bardziej przyswajalne (cukry) i regulują kwasowość podłoża. Początkowo nasiona storczyków wysiewano na pożywki agarowe z zaszczepionymi kulturami grzybów.
Pożywka powinna mieć pH 5,1.
Gorącą pożywkę wlewa się do starannie umytych szklanych naczyń, np. probówek lub kolb, które zatyka się korkiem wykonanym z waty lub gazy, a następnie wyjaławia. Po wystygnięciu pożywki w warunkach sterylnych dokonuje się siewu. Naczynia z wysianymi nasionami umieszcza się w kamerze o temperaturze 22?24°C i doświetla przez 16 godzin. Wilgotność powietrza powinna wynosić 60?80%. Katleja kiełkuje po 15?20 dniach, jednak dalszy rozwój jest bardzo powolny. Najpierw tworzy się protokorm, potem pojawia się liść, a następnie korzenie. Protokormy dzieli się i wyszczepia do takiej samej pożywki, jakiej używa się do siewu nasion i kiedy młode rośliny osiągną wielkość około 2?3 cm, tj. po 8?14 miesiącach od siewu, pikuje się je do misek lub doniczek. Podłożem jest wilgotny torf zmieszany w równych proporcjach z węglem drzewnym i piaskiem, lub torf zmieszany z pokruszonym styropianem. Naczynia do 1/3 wysokości wypełnia się drenażem, a następnie podłożem, które lekko się uciska. Przy pikowaniu należy uważać, aby nie uszkodzić korzeni. Pielęgnacja po pikowaniu polega na utrzymaniu temperatury 22°C, wysokiej, wynoszącej 80% wilgotności powietrza i cieniowaniu roślin podczas słonecznej pogody. Podlewanie podłoża rozpoczyna się dopiero po 2 tygodniach. Z chwilą kiedy korzenie siewek przerosną podłoże sadzi się je pojedynczo do doniczek o średnicy 4 cm. Podłożem może być torf wysoki zwapnowany do pH 5,0?5,5 lub mieszanka torfu ze styropianem w stosunku 1:1. W miarę wzrostu siewki przesadza się do coraz większych naczyń w takie samo podłoże pamiętając zawsze o zapewnieniu dobrego odpływu wody. Po ukorzenieniu stosuje się płynne nawożenie 0,05% roztworem mieszanek wieloskładnikowych. Rośliny kwitną po 5?7 latach.
Podłoże i sadzenie
Podłoże przeznaczone do uprawy katlei powinno zapewniać korzeniom dobre przewietrzanie. Tradycyjnie używana była mieszanka mchu torfowca z pociętymi korzeniami paproci, np. Osmunda regalis i liśćmi bukowymi. Rośliny uprawia się przede wszystkim w naczyniach. Najlepsze są doniczki gliniane z bocznymi otworami lub ażurowe pojemniki plastykowe, które zapewniają dobre przewietrzanie korzeni. Przy stosowaniu naczyń o ścianach litych konieczne jest wypełnienie ich do 1 /3 wysokości drenażem. Dobierając pojemniki należy zwrócić uwagę, aby nie były zbyt duże. Katleję przesadza się co 2 lata, gdyż po takim okresie z reguły następuje mineralizacja podłoża. Zabieg ten wykonuje się od marca do maja, najlepiej wówczas, kiedy nowe pędy osiągną długość około 5 cm. Podczas wyjmowania roślin z doniczek należy unikać uszkodzenia korzeni. W związku z tym najpierw odcina się korzenie od powierzchni zewnętrznej, a później od wewnątrz doniczki. Używając ostrego noża usuwa się suche i martwer korzenie, a następnie rozłożony substrat. Rośliny sadzi się tak, aby stare pseudobulwy znajdowały się przy brzegu doniczki, a najmłodsze w środku, co zapewni dostatecznie dużo miejsca dla nowo wyrastającego pędu. Przez pierwsze 2?3 tygodnie roślin się nie podlewa, a jedynie zrasza i cieniuje w przypadku silnego nasłonecznienia.
Zbiór kwiatów
Pędy ścina się, kiedy są otwarte wszystkie kwiaty w kwiatostanie. Zauważono, że dużo kwiatów o dobrej trwałości dają tylko te rośliny, które mają krótkie pseudobulwy i twarde, jasnozielone liście. Kwiaty stoją w wazonie 2?3 tygodnie.
