Archiwa tagu: jarząb

Jarząb szwedzki

Dodaj komentarz

Jarząb szwedzki jest gatunkiem drzewa, które należy do rodziny różowatych. Występuje w Europie. W Polsce osiąga południową granicę; w stanie dzikim występuje tylko na Pomorzu ? w lasach nad Bałtykiem, między Kołobrzegiem a Gdynią . Coraz częściej spotykany w lasach i zaroślach niemal całej Polski za sprawą rozsiewania się drzew uprawianych na terenach zieleni. W północnych i północno-wschodnich Niemczech i w zachodniej Polsce jest nierzadkim drzewem alejowym przy ulicach i w zadrzewieniach śródpolnych.

Roślina ta jest objęta na stanowiskach naturalnych w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie Polskiej Czerwonej Księgi Roślin ? gatunek zagrożony (kategoria zagrożenia EN). Głównym źródłem zagrożenia tego drzewa jest gospodarka leśna i bezpośrednie tępienie gatunku, jako drzewa o małej użyteczności.

Pokrój

Wysoki krzew lub drzewo do 15 ? 20 m o szerokiej, regularnej koronie.

Pędy

Młode pędy szaro, filcowato owłosione, w drugiej połowie lata i jesienią nagie. Pąki zielonkawe lub brązowe, lepkie, owłosione na brzegach łusek.

Kwiaty

Kwiatostany owłosione, szerokości do 10 cm. Kwitnie w maju.

Liście

Pojedyncze, eliptyczne lub odwrotnie jajowate, długości 6 ? 10 cm, pierzastowrębne i piłkowane, z 5?8 parami nerwów, u podstawy szeroko klinowate, z wierzchu ciemnozielone, dolna strona liści szaro, filcowato owłosiona. Kształt liści bardzo zmienny.

Owoce

Prawie kuliste, pomarańczowoczerwone, średnicy do 13 mm, dojrzewają we wrześniu, październiku.

Zastosowanie

Roślina ozdobna

Jarząb szwedzki jest często uprawiany na terenie całego kraju. Mało wymagający w stosunku do gleby, jednak na siedliskach uboższych zwykle rośnie krzaczasto. Wymaga pełnegooświetlenia. Ozdobny jest ze względu na liście, regularną koronę, barwne owoce. Jest odporny na zarazę ogniową.

Jarząb szwedzki

Jarząb szwedzki

Jarząb mączny

Dodaj komentarz

Inna nazwa: mąkinia

Jarząb mączny jest gatunkiem rośliny wieloletniej należącym do rodziny różowatych (Rosaceae). Drzewo to występuje w stanie dzikim w Europie, z wyjątkiem niektórych części na południowym wschodzie, na Kaukazie, w Makaronezji i Afryce Północnej. W Polsce występuje w reglu dolnym w Karkonoszach, Tatrach i w Pieninach, rzadko na niżu. Jest tutaj także sadzony.

Jarząb mączny to megafanerofit. Kwitnie w maju i czerwcu. Okres owocowania zaczyna się w sierpniu. Rozmnaża się za pomocą nasion, które są rozprzestrzeniane za pośrednictwem ptaków (ornitochoria).

Siedliskiem tego drzewa są lasy, brzegi lasów, skaliste zbocza, gleby płytkie, gliniaste i kamieniste, podłoże wapienne.

Liczba chromosomów 2n= 34.

Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Quercetalia pubescenti-petraeae.

Pokrój

Krzew lub drzewo o wysokości od 3 do 15 m. Forma wzrostu zmienna. Gałęzie tworzą często nieregularne, szerokie korony.

Pień, pędy

Posiada często wiele pni. Kora ciemnoszara, gładka, płytko bruzdkowana. Czerwonobrunatne gałązki oraz pączki okryte są pajęczynowatym, białym i łatwo ścierającym się filcem. Pędy skrócone wyraźne.

Kwiaty

Białe, dość duże, zebrane w płaskie wiechy. Mają odwrotnie jajowate płatki korony, owłosione od środka, przy nasadzie.

Liście

Podłużnoeliptyczne do jajowatych, nie podzielone, a tylko pierzastoklapowane, na ogonkach. Z wierzchu błyszcząco ciemnozielone, spodem gęsto owłosione białym kutnerem. Na brzegu nieregularnie podwójnie piłkowane.

Owoce

Jarząb mączny ma tzw. owoc pozorny. Jest żółtawoczerwony lub szkarłatny, mniej więcej kulisty, o długości do 2 cm.

Zastosowanie

Drewno nadaje się na wyroby stolarskie.

Owoce są używane jako karma dla ptaków.

Roślina ozdobna

Jarząb mączny jest często sadzona wzdłuż dróg i ulic. Wyróżnia się charakterystycznym srebrzystym zabarwieniem młodych liści. Jest wytrzymały na suszę, dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza i nie ma specjalnych wymagań co do gleby.

Sztuka kulinarna

Drzewo to ma owoce mdłe, o mącznym smaku, więc rzadko spożywane przez ludzi. Dawniej wysuszone i zmielone używano jako dodatek do wypieków.

Jarząb mączny

Jarząb mączny

Jarząb brekinia

Dodaj komentarz

Inna nazwa: jarząb brzęk

Jarząb brekinia jest gatunkiem drzewa, które należy do rodziny różowatych (Rosaceae).

Drzewo to występuje w Europie, Azji Mniejszej, na Kaukazie i w Afryce Północnej. Najdalej na północy rośnie we wschodniej Danii. Najliczniej rośnie w Europie Południowej i sięga tutaj do wysokości 1200 m n.p.m., zaś najwyżej położone jego stanowiska znajdują się na Kaukazie, gdzie sięga do wysokości 1900 m.

W Polsce jest dość rzadki, występuje na rozproszonych stanowiskach, głównie na niżu. W Karpatach znany jest obecnie tylko z dwóch stanowisk: na Białowodzkiej Górze i w Rożnowie koło zapory. Osiąga u nas południowo-wschodnią granicę zasięgu. Linia przebiega od Gdyni przez Tczew, Ciechocinek, Strzelno, Gołuchów, Wrocław, Strzelin, Ojców i Nowy Sącz.

Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Od 2005 roku realizowany jest program reintrodukcji jarzębu brekini w nadleśnictwie Kaliska w Borach Tucholskich.

Jarząb brekinia jest megafanerofitem. Rośnie w świetlistych i suchych zaroślach i lasach.

Najwyżej położone jego stanowisko w Polsce znajduje się na Białowodzkiej Górze (550 m n.p.m.). Wymaga gleb żyznych i głębokich; dobrze rośnie na glebach wapiennych i gliniastych. Jarząb ie rośnie na piaskach, glebach bagiennych i ilastych.

Jarząb brekinia jest odporny na suszę. W młodości dobrze znosi ocienienie (do 8 roku), później potrzebuje dużo światła. Nie jest przystosowany do surowych warunków klimatycznych. Rośnie wolno. Roślina kwitnie w maju-czerwcu. Owoce dojrzewają w październiku ? listopadzie. Zaczyna owocować około 15 roku, owocuje co 3 lata. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Quercetalia pubescenti-petraeae.

Pokrój

Drzewo wysokości do 15-25 m i 60-100 cm pierśnicy, o szerokiej i gęstej koronie i z rozpostartymi konarami. Czasami, gdy rośnie w dużym zwarciu i zacienieniu ma postać krzewu.

Kwiaty

Jarząb ten ma białe kwiaty, zebrane w podbaldachy. Kwiatostany filcowato owłosione, luźne, średnicy do 12 cm.

Pędy

Młode pędy oliwkowoszare, nieco omszone, potem nagie i oliwkowobrązowe (w zimie). Pąki zielone, błyszczące, nagie, z ciemniejszymi brzegami łusek. Pączki szczytowe większe od bocznych.

Liście

Klapowane, pojedyncze, szerokojajowate, długości do 10 cm z 3-5 parami nierówno ząbkowanych i zaostrzonych klap. Dolne klapy dłuższe, prawie poziomo odstające, rozwarte pod kątem prostym, przypominają duże liście głogu. U nasady zaokrąglone lub płytko sercowate, na brzegu drobno piłkowane, osadzone na cienkim, długim ogonku. Liście z brzegu ciemnozielone, pod spodem jaśniejsze. Jesienią przebarwiają się na czerwono i brązowo.

Owoce

Owoce elipsoidalne, podłużniejajowate, brązowe i jasno nakrapiane, długości ok. 1,5 cm, na długich szypułkach, zawierające po dwie pestki.

Drewno

Drewno ma czerwonobrązowe, niekiedy za ciemno zabarwioną twardzielą, drobnosłoiste, twarde, ciężkie; znajduje duże zastosowanie przy wyrobach tokarskich i w meblarstwie.

System korzeniowy

Głęboki z korzeniem palowym.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Jarząb brekinia jest gatunkiem leczniczym.

Jarząb brekinia

Jarząb brekinia