Inna nazwa: fiołek pachnący

Fiołek wonny jest gatunkiem rośliny, który należy do rodziny fiołkowatych. Występuje w stanie dzikim w Europie, w zachodniej Azji (Cypr, Turcja) i północnej Afryce (Makaronezja, Wyspy Kanaryjskie). W Polsce średnio pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich. Uprawiany i często dziczejący.

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od marca do kwietnia. Zarośla, lasy. Wymaga próchnicznej gleby. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnychgatunek charakterystyczny dla O. Glechometalia^.

Pokrój

Płożący, ze ścielącymi się rozłogami. Wysokość 5-10 cm.

Kwiaty

Ciemnofioletowe, rzadziej białe, wonne. Płatek dolny na szczycie wycięty, działki tępe.

Liście

Omszone, od spodu błyszczące, nerkowate lub jajowate, u nasady sercowate. Przylistki frędzlowate, lancetowate, o szerokości 3-4 mm.

Owoce

Torebka kulistawa, owłosiona.

Część podziemna

Kłącze.

Zastosowanie

Roślina ozdobna

Fiołek wonny jest uprawiany jako roślina ozdobna ze względu na swój bardzo przyjemny zapach oraz piękne kwiaty.

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski: ziele fiołka wonnego z korzeniami (Herba Violae odorate cum radicibus) zawiera wiolinę, wiolatozyd, pochodne delfinidyny (wiolanina), olejek eteryczny, którego głównym składnikiem jest iron, saponiny triterpenowe, śluz.

Zbiór i suszenie: w porze kwitnienia. Surowiec suszy się w temp. 20-40°C.

Działanie: działa wykrztuśnie, napotnie, moczopędnie, odkażająco, żółciopędnie i rozkurczowo. Upłynnia zalegający śluz w drogach oddechowych, ułatwiając jego wydalenie. Przedawkowanie powoduje nudności, wymioty i biegunkę.

Sztuka kulinarna

Liście fiołka można dodawać do wiosennych zup. Kwiaty dawniej kandyzowano, produkowano z nich syrop na kaszel oraz używano ich do aromatyzowania octu.