Archiwa tagu: czosnek

Czosnek szczypiorek

Inne nazwy: szczypiorek, szczypior

Czosnek szczypiorek to gatunek rośliny z rodziny czosnkowatych. W stanie dzikim jest szeroko rozprzestrzeniony na kuli ziemskiej. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Jest też powszechnie uprawiany w wielu krajach świata. Status gatunku we florze Polski: roślina uprawna, efemerofit.

Rozmnaża się z nasion lub przez podział kępek. Nadaje się do uprawy w ogrodzie, w skrzynkach i doniczkach. Co 2-3 lata należy kępę szczypiorku wykopać i rozdzielić cebulki, gdyż ulega ona nadmiernemu zagęszczeniu.

Pokrój

Bylina tworząca zwarte kępy o wysokości do 25 cm. Składają się one z liści oraz pędów kwiatowych.

Kwiaty

Różowe lub fioletowe, zebrane w niewielkie baldachy. Kwitnie od maja do sierpnia.

Kłącze

Liczne, cienkie cebule skupione na podziemnym kłączu.

Liście

Liczne, odziomkowe, rurkowate, ciemnozielone.

Zastosowanie

Czosnek szczypiorek jest uprawiany jako warzywo. Znany był już w starożytności. W Europie jego uprawa rozpowszechniła się w XVI wieku.

Sztuka kulinarna

Liście powszechnie używane jako przyprawa.

Roślina lecznicza

Liście zawierają dużo witaminy C (50-100 mg w 100 g), karoten, witaminę B2, sód, wapń, potas, fosfor i żelazo. Przyspiesza trawienie, obniża ciśnienie, wzmaga apetyt.

Czosnek szczypiorek

Czosnek szczypiorek

Czosnek askaloński

Inne nazwy: cebula szalotka, szalotka

Czosnek askaloński to gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu – Izrael, Jordania, Syria.

Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to synonim gatunku Allium hierochuntinum Boss.Fl. orient. 5:244. 1882.

Bylina, geofit. Cebula główna okryta fioletowymi łuskami i otoczona licznymi cebulami potomnymi. Odmiany uprawne mają także inną barwę łusek okrywających.

Nazywane czasem potocznie „cebuloczosnek”.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Szalotka jest rzadko stosowana jako lecznicza.

Sztuka kulinarna

Jest to roślina przyprawowa. Popularne na południu Francji szalotki używane są głównie do sosów na bazie czerwonego wina.

Szalotki Francuzi pieką lub gotują w małej ilości płynu, smażenie szalotek może spowodować ich zgorzknienie.

Roślina uprawna

Roślina uprawiana jest na Wschodzie oraz w Europie od czasów wypraw krzyżowych, w Polsce rzadko.

Czosnek askaloński

Czosnek askaloński

Czosnek pospolity

Właściwości lecznicze czosnku znane były i wykorzystywane już w starożytności. Wzmianki o nim znajdowano w rękopisach babilońskich, egipskich, perskich, hinduskich. Ojczyzną jest Wschód ? Indie, Afganistan. Czosnek jest rośliną uprawianą w ogrodach i używaną jako przyprawa.

Czosnek pospolity
Czosnek pospolity

Właściwości lecznicze

Surowcem są świeże całe cebule, składające się z cebuli głównej i kilku bocznych – ząbków.

Postacie leku

Miazga – 1?3 ząbki świeżego czosnku utrzeć na miazgę, dodać pietruszki lub selera, łyżkę masła i wymieszać. Smarować tą masą chleb.
Miazga do użytku zewnętrznego – 10 dag świeżego czosnku utrzeć. Przykładać na chore miejsca.
Lewatywa – Nalewki czosnkowej łyżeczkę do herbaty zalać szklanką letniej wody. Robić lewatywy wieczorem przez 3?4 kolejne dni (przeciw robakom jelitowym).
Napar – 2?4 ząbki posiekać drobno, zalać szklanką gorącego mleka. Pić codziennie na noc przez 3?4 tygodnie w przewlekłych schorzeniach dróg oddechowych lub stosować jako kurację wzmacniającą.
Nalewka – 10 dag świeżego czosnku utrzeć na miazgę i zalać szklanką spirytusu. Odstawić na tydzień, następnie wycisnąć przez płótno. Do uzyskanej nalewki można dodać kilka kropli miętowych (2 części nalewki, 1 część kropli). Pić 3?5 razy dziennie po 20 kropli.

Skład chemiczny i działanie

W cebuli czosnku występuje substancja zawierająca siarkę?allina (rozpada się w organizmie do allicyny, kwasu pirogronowegc i amoniaku), olejek lotny zawierający związki siarkowe, lotne związki bakteriobójcze; oprócz tego ? tłuszcz, witaminę C. Działa odkażająco (bakteriobójczo), obniża ciśnienie krwi, pobudza wydzielanie soków trawiennych.

Zastosowanie

Z wielostronnego działania czosnku na szczególną uwagę zasługuje przede wszystkim jego rola bakteriobójcza w niszczeniu bakterii jelitowych i obniżająca ciśnienie, zwłaszcza u osób ze stale podwyższonym ciśnieniem krwi. Najczęściej jest stosowany w zaburzeniach przewodu pokarmowego, jak biegunki, wzdęcia, przewlekłe nieżyty żołądka i jelit, stany spastyczne oraz w chorobach dróg oddechowych (nieżyty oskrzeli i gardła, astma), działa bardzo dobrze w miażdżycy (sklerozie) i nadciśnieniu; opóźnia procesy starzenia się tkanek organizmu. U dzieci zalecany jest w postaci lewatyw jako środek przeciw owsikom. Zewnętrznie stosowany do okładów na trudno gojące się i zakażone rany, oparzenia, owrzodzenia i grzybice skóry. Nalewka spirytusowa z czosnku łagodzi bóle reumatyczne. Przetwory z czosnku są szczególnie polecane u dzieci i osób starszych.


Uprawa warzyw we wrześniu

Ponowne zasiewy

Początek września to już ostatni termin zasiewów w tym roku. Wysianą teraz sałatę listkową zbieramy aż do nastania pierwszych mrozów. Roszponka wyda plony dopiero na wiosnę. Siejemy ponadto zimową odmianę sałaty głowiastej, którą również zbierzemy na wiosnę. Przed nastaniem miesięcy zimowych na nasz stół trafia także 'Radicchio’. Na początku tego miesiąca przeprowadzamy ostatni siew rzodkiewki, której plony następują nieprzerwanie przez całą jesień.

Nie należy zwlekać ze zbiorem warzyw

Zbiory poszczególnych warzyw musimy przeprowadzić we właściwym czasie: ogórki, cukinie i fasola przy obniżającej się stale temperaturze przestają już owocować, więc rośliny ścinamy i kompostujemy. Dotyczy to również ciepłolubnych melonów, papryki i bakłażanów, których dalsza uprawa ma sens tylko pod szkłem. Paprykę zbieramy na ogół jeszcze zieloną, gdyż dojrzewa ona całkowicie tylko w szklarni lub pod przykryciem foliowym, przybierając wtedy zabarwienie żółte i czerwone.

Dla pomidorów koniec września oznacza ostatnie plony. Ponieważ są one wrażliwe na przymrozki, musimy do tego czasu zebrać wszystkie owoce. Zielone pomidory z powodzeniem dojrzeją, gdy położymy je w ciepłym i słonecznym miejscu.

Kukurydza jest gotowa do zbioru wtedy, gdy włoski na szczycie kolby przybiorą zabarwienie czarne.

Dla cebuli właściwy czas plonów sygnalizuje żółknięcie szczypioru, jednak obfite opady deszczu mogą sprawić, że pozostanie on dłużej zielony, chociaż cebule są już dojrzałe.

Zbiory zimowej odmiany marchwi rozpoczynamy dopiero od połowy września, podobny termin dotyczy endywii. Zrywamy jasne środkowe liście, gdyż są one najdelikatniejsze w smaku. Najważniejszą czynnością w uprawie endywii jest bielenie liści: w tym celu podnosimy liście ku górze i związujemy gumką, sprawdzając przy tym czy są one całkowicie suche, gdyż rośliny mokre łatwo gniją od środka.

Wczesne odmiany porów możemy zbierać do końca września, odmiany średnio późne i późne delikatnie okopujemy na początku tego miesiąca.

Czosnek

Pojedyncze ząbki czosnku sadzimy do ziemi na głębokość ok. 5 cm, odstępy między rzędami powinny wynosić 10-20 cm, a roślinami – 10 cm. Jesienna uprawa czosnku jest możliwa w regionach o ciepłym klimacie, w innym przypadku pozostaje nam sadzenie na wiosnę.

Rabarbar

We wrześniu rozmnażamy rabarbar wykopując stare rośliny i dzieląc karpy na sadzonki. Każda sadzonka musi mieć kilka oczek. Karpy sadzimy w odstępach co 1 m i przysypujemy ziemią, tak aby oczka były przykryte 4-centymetrową warstwą.

Dalsze siewy roślin na nawóz zielony

W tym miesiącu ponownie siejemy rośliny na nawóz zielony. Tak późny termin nie stanowi żadnej przeszkody, a wręcz przeciwnie – jest korzystny, gdyż rośliny nie zdążą zakwitnąć przed pierwszym mrozem.