Inna nazwa: ciemierzyca czarna

Ciemiężyca czarna jest gatunkiem byliny należący do rodziny melantkowatych. W Polsce występuje na Roztoczu. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

Roślina ta preferuje suche i widne lasy.

Roślina objęta ochroną gatunkową. Gwałtownie spada liczba jej stanowisk.

Ciemiężyca czarna jest rośliną trującą. Cała roślina zawiera liczne toksyczne alkaloidy, takie, jak: jerwina, germina, germitryna, pseudojerwina, rubijerwina, weratralbina, protoweryna, protoweratryna, cerwina, germeryna, weratryna, weratrydyna oraz gorzki glikozyd ? kwas chelidonowy. Powodują one podrażnienie błony śluzowej żołądka i układu oddechowego, silne kichanie, kaszel, ślinotok, łzawienie, nudności, wymioty, biegunkę. Większe dawki powodują skutki podobne jak tojad mocny ? skurcze mięśni brzucha i krtani, zaburzenia koordynacji ruchów i uszkodzenie mięśnia sercowego. Nektar i pyłek jest trujący dla pszczół. Zwierzęta unikają tej rośliny z powodu jej gorzkiego smaku, zdarzają się jednak zatrucia sianem i wczesną wiosną na pastwiskach.

Łodyga

Mocna, stosunkowo gruba, wzniesiona i górą owłosiona. Wysokość 0,6 – 1, 3 m.

Kwiaty

Kwiatostan w kształcie wiechy, owłosiony. Boczne gałązki o długości 3 ? 5 cm. Czerwonobrunatne kwiaty składają się z podłużnie eliptycznych, tępo zakończonych działek okwiatu o długości ok. 5 mm. Słupki zawierają po 8 ? 16 zalążków. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Liście

Dolne szerokoeliptyczne i krótko zaostrzone, zwężające się u nasady i całobrzegie, górne równowąskolancetowate. Wszystkie liście nagie.

Owoc

Naga, jajowata trójkanciasta torebka.

Kłącze

Grube i krótkie.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski: ziele wszystkich krajowych gatunków ciemiężycy zawiera podobne składniki.

Działanie: weratryna zawarta w ciemiężycy pobudza trawienie, układ nerwowy,stosowana jest w stanach wyczerpania i przewlekłej chorobie reumatycznej. W weterynarii używa się jej przy leczeniu nosacizny psów, bezwładzie żwacza i wzdęciach.