Gajowiec żółty

Jest to gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jasnotowatych. Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten zaliczany jest do innego rodzaju (jasnota Lamium) i ma naukową nazwę Lamium galeobdolon (L.) Crantz oraz nazwę polską ? jasnota gajowiec. W dodatku w nowszych ujęciach systematycznych takson ten jest wąsko definiowany i dotychczasowe podgatunki podnoszone są do rangi osobnych gatunków. W Europie wyróżniono obok gatunku typowego w obrębie podrodzaju Lamium subg. Galeobdolon 4 drobne gatunki, spośród których w Polsce stwierdzono 3.

Gajowiec żółty to bylina, chamefit. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Tylko duże gatunki trzmieli, o długim aparacie pyszczkowym mogą się do niego dostać, przy okazji dokonując zapylenia krzyżowego. Mniejsze trzmiele i pszczoły, aby dostać się do nektaru, nadgryzają rurkę korony, nie dokonując przy tym zapylenia. Nasiona rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria). Roślina leśna, rosnąca głównie w wilgotnych lasach liściastych i zaroślach, na świeżych, średnio próchniczych glebach. W górach występuje aż po piętro kosodrzewiny. Gatunek charakterystyczny dla: O. Fagetalia.

Roślina ta występuje w Europie i Azji. Północna granica jego zasięgu biegnie przez środek Anglii, północną Szwecję, Estonię, wschodnia przez Ural, środkową Rosję i Kaukaz, południowa przez środek Hiszpanii i dalej wzdłuż Morza Śródziemnego. W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w górach.

Łodyga

Wzniesiona, prosta, pojedyncza, czterokanciasta, o wysokości 20-60 cm. Pod ziemią roślina posiada kłącze. Po okresie kwitnienia roślina wytwarza gęsto ukorzeniające się rozłogi, z których wyrastają potem pędy kwiatowe. Cała łodyga krótko owłosiona.

Kwiaty

Grzbieciste, wyrastają po 6-10 w nibyokółkach w kątach liści. Kielich ma lancetowate ząbki, żółtego koloru. Korona z prawie prostą rurką, zrosłopłatkowa, wyraźnie dwuwargowa. Dolna warga ma 3 wyraźne klapki i wewnątrz brunatną plamę, górna warga ma długie włoski. Pręciki z żółtymi i nagimi pylnikami dojrzewają równocześnie ze słupkiem. Roślina miododajna. Pierścieniowaty miodnikznajduje się przy podstawie zalążni.

Liście

Wszystkie liście maja ogonki o długości 1-3 cm, długość blaszki 3-4 cm. Ulistnienie naprzeciwległe, liście sercowate, zaostrzone, grubo i nierówno piłkowane, krótko owłosione. Z górnej strony ciemnozielone, często z białymi plamami.

Owoc

Z każdego kwiatu powstają 4 czarne rozłupki, znajdujące się na dnie kielicha, który nie zanika po przekwitnięciu.

Zastosowanie

Gajowiec żółty jest uprawiany jako roślina ozdobna, szczególnie jako roślina okrywowa, nadaje się też na rabaty. Najlepiej rośnie w półcieniu pod drzewami na żyznej i próchnicznej glebie. Tworzy zwarte kobierce, jest ekspansywny, za pomocą kłączy i rozłogów rozrasta się i zagłusza inne rośliny, dlatego też najlepiej jest oddzielać go od innych roślin specjalnymi obrzeżami wkopanymi w ziemię. W uprawie istnieje wiele kultywarów, np. `Florentinum` o liściach ze srebrzystymi plamami, `Hermann`s Pride` o wąskich liściach ze srebrnymi smugami i plamami. Rozmnaża się go łatwo poprzez podział lub kłącza, można też przez wysiew nasion wprost do gruntu (wczesną wiosną). Jest mrozoodporny.

Gajowiec żółty

Gajowiec żółty

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *