Archiwum kategorii: Owoce

Aktinidia chińska

Aktinidia chińska to gatunek pnącza z rodziny aktinidiowatych (Actinidiaceae). Popularnie zwana ?kiwi?, albo ?agrest chiński?. Pochodzi z Chin. Jest uprawiana w wielu krajach świata. Największe plantacje zaś znajdują się na Nowej Zelandii. W Polsce uprawiana rzadko.

Istnieje jedna odmiana botaniczna Actinidia chinensis Planch. var. chinensis oraz wiele odmian uprawnych (kultywarów) wyhodowanych przez ogrodników. W Nowej Zelandii wyhodowana został nowy kultywar o owocach o żółtym miąższu i mniej owłosionej skórce. Owoce są mniej cierpkie niż zielone kiwi i ich sprzedaż rośnie.

Łodyga

Pędy osiągają do 10 metrów długości i są rudo owłosione.

Kwiaty

Roślina dwupienna. Owoce wiążą się wyłącznie na egzemplarzach żeńskich. Egzemplarze męskie wytwarzają bowiem kwiaty niepłodne, mające za zadanie jedynie dostarczyć pyłku koniecznego do zapylenia i zapłodnienia kwiatów żeńskich. Kwiaty wyrastają po kilka w kątach liści, są kremowe, pachnące, 6-krotne, mają 1 słupek i liczne pręciki.

Liście

Dość duże, szerokojajowate lub okrągłe, o piłkowanych brzegach. Są krótko owłosione rudymi włoskami, miękkie.

Owoce

Dość duża (o ciężarze do 100g), wydłużona, walcowata jagoda. Jest, aromatyczna, jajowata, o brązowej, czy brązowozielonkawej skórce pokrytej kutnerem.

Zastosowanie

Aktinidia chińska to roślina ozdobna. Jest też sadzona w parkach i przydomowych ogródkach.

Owoce są jadalne i chętnie spożywane. Zawierają dużo witaminy C, do 100 mg% (więcej niż owoce dzikiej róży), kwasy organiczne, cukry, sole mineralne. Witamina C zawarta w owocach kiwi ulega jedynie minimalnemu rozkładowi podczas przerabiania ich na przetwory. Spożywanie świeżych, surowych owoców zaleca się w leczeniu szkorbutu, paradontozy, tzw. osłabienia wiosennego oraz grypy i przeziębienia.

Aktinidia chińska

Jeżyna popielica

Dodaj komentarz

Inne nazwy: popielica, jeżyna sinojagodowa

Jeżyna popielica to gatunek rośliny z rodziny różowatych. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego w Euroazji. W Polsce jest pospolity.

Nanofanerofit. Siedlisko: lasy aluwialne, zwłaszcza łęgi wierzbowe, wierzbowo-topolowe i w zbiorowiskach dla nich zastępczych, zarośla i przydroża, zwłaszcza w miejscach bogatych w związki azotu, na siedliskach świeżych. Kwitnie od maja do września. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny (słabo) dla SCl. Galio-Urticenea, a odmiana var. dunensis dla związku zespołów (All.)Salicion arenariae.

Tworzy mieszańce z maliną właściwą (R. idaeus L.) oraz z licznymi innymi gatunkami.

Pokrój

Krzew o wysokości 60 do 150 cm.

Kwiaty

Białe, tworzące baldachogrona lub grona. Kielich kutnerowato omszony, o wygiętych działkach, płatki korony podługowate, na szczycie wycięte. Na owocu działki są wyciągnięte do góry.

Łodyga

Pędy płone (roczne), obłe, proste, cienkie, woskowato oszronione, o prostych kolcach, pokryte gruczołkami na trzoneczkach, zielne (sinawe). Dwuletnie, częściowo zdrewniałe u podstawy, rozgałęziają się, kwitną i owocują.

Liście

3- listkowe o listkach eliptycznych, niekiedy klapowanych, brzegiem piłkowanych, czasami wrębnych lub klapowanych. Przylistki wąskolancetowate.

Owoce

Pestkowiec (jagoda pozorna, jagoda), zrośnięte owocki tworzą nibyowoc, nazywany jeżyną. W przeciwieństwie do maliny pełny, gdyż odpada z częścią rozrośniętego dna kwiatowego. Podobnie jak pędy owoc jest niebieskawo oszroniony (stąd nazwa gatunkowa ? popielica od popielatego koloru owoców), kwaśny.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Ma podobne własności lecznicze, jak jeżyna fałdowana.

Surowiec zielarski: liść ? Folium Rubi caesii, „owoc” ? Fructus rubi caesii. Liście zawierają garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne i witaminę C.

Działanie: Liście medycyna ludowa wykorzystuje jako środek ściągający i przeciwbiegunkowy. Suszone owoce wykorzystuje się podobnie jak owoce maliny w stanach podgorączkowych.

Jeżyna popielica

Jeżyna pachnąca

Dodaj komentarz

Jeżyna pachnąca to gatunek krzewu z rodziny różowatych występujący we wschodniej części Ameryki Północnej.

Gdzie indziej w uprawie, także w Polsce.

Pokrój

Dorasta do 3 metrów wysokości.

Kwiaty

Kwiaty duże, do 5 cm średnicy, pachnące, zebrane w szczytowe baldachogrona.

Pędy

Ma pędy bezkolcowe o łuszczącej się korze.

Liście

Liście pojedyncze, pięcioklapowe, opadające na zimę.

Owoce

Owoce czerwone, bez smaku.

Zastosowanie

Jeżyna pachnąca jest sadzona jest jako krzew ozdobny. Jest całkowicie mrozoodporna, może być uprawiana w strefach 2-8. preferuje przepuszczalne i średnio żyzne gleby oraz słoneczne stanowisko. Rozmnaża się przez podział korzeni, nasiona, sadzonki lub odrosty.

Jeżyna pachnąca

Kasztan jadalny

Dodaj komentarz

Kasztan jadalny to gatunek roślin z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Kiedyś gatunek występujący tylko na południe od Alp, rozpowszechniony przez Rzymian w Europie Zachodniej. Obecnie rozpowszechniony w basenie Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej i na Kaukazie. W Polsce nie występuje dziko; nieliczne egzemplarze rosną w ogrodach botanicznych i parkach, głównie na Pomorzu Zachodnim i Dolnym Śląsku.

Pokrój

Drzewo wysokości do 35 m, o pniu pokrytym brunatną, głęboko spękaną korowiną. Korona gęsta, kulista. Młode pędy delikatnie omszone, później nagie, o wzroście sympodialnym.

Kwiaty

Kwiaty męskie żółte, zebrane w stojące kwiatostany (kotki) do 35 cm, kwiaty żeńskie nieliczne, zebrane u podstawy. Kwitnie w czerwcu – lipcu.

Liście

Ustawione w dwóch prostnicach, młode pod spodem delikatnie omszone, potem nagie, sztywne. Blaszka liściowa piłkowana o ilości nerwów równej ilości ząbków. Liść długości 10 – 25 cm podłużnie lancetowaty, o nasadzie szerokoklinowatej. Ogonek do 3 cm.

Pąki

Młode omszone, okryte 2 – 4 skrętoległymi łuskami. Brak pąków szczytowych – (sympodium).

Owoce

Orzechy. Okrywa owocowa zielona kupula, pokryta gęstymi, ostrymi kolcami, pękająca 3 – 4 klapami, zawierająca 2 lub 3 nasiona. Orzech pokryty jest cienką, brązową, błyszczącą skórką z wyraźnie zachowanymi na szczycie zeschniętymi resztkami szyjek słupka. Dojrzewają w październiku – listopadzie.

Nasiona

Bezbielmowe (rezerwuarem węglowodanów są liścienie zarodka).

Zastosowanie

Świeże kasztany jadane są na surowo, wyschnięte spożywane są po upieczeniu oraz konserwowane jako kompoty. Na Węgrzech i Słowacji przetarta masa kasztanowa, świeża albo mrożona przeznaczona jest do bezpośredniego spożycia lub używana jako dodatek do wyrobów cukierniczych (wypieków, deserów), mięs. W Niemczech jedzona jest chętnie zupa kasztanowa.

Kasztan jadalny

Mandarynka

1 odpowiedź

Mandarynka to gatunek rośliny wieloletniej z rodziny rutowatych (Rutaceae). Prawdopodobnie pochodzi z Azji Południowej, jest uprawiana w wielu rejonach świata o klimacie tropikalnym i subtropikalnym.

Zmienność

tangelo ? mieszaniec z grejpfrutem. Owoce bardzo słodkie i soczyste z gorzkim posmakiem.
klementynka ? mieszaniec z pomarańczą gorzką. Daje owoce o bardzo smacznym, aromatycznym miąższu w kolorze ciemnopomarańczowym lub czerwonym.

Istnieje wiele kultywarów, w tym również bezpestkowe.

Pokrój

W zależności od odmiany duży krzew lub małe drzewko o wysokości do 8 m.

Kwiaty

Kwiaty w niewielkich pęczkach o białej koronie, 5-płatkowe, pręcików wiele, słupek jeden.

Liście

Eliptycznolancetowate, prawie całobrzegie, zaostrzone, na krótkich, wąsko oskrzydlonych ogonkach.

Owoce

Jagoda o dość cienkiej okrywie i średnicy 6-7 cm, lekko spłaszczona. Owoce smaczne, słodkie lub słodkokwaskowate w zależności od odmiany. Owoce drzewek dziko rosnących mają nieprzyjemny zapach i bardzo dużo pestek. Od pomarańczy różnią się wielkością, a także tym, że skórka łatwo daje się oddzielić od miąższu.

Zastosowanie

Z liści otrzymuje się olejek eteryczny, wykorzystywany w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym.

Sztuka kulinarna

Jadalne owoce głównie do spożycia na surowo, ale również na przetwory (dżemy, kompoty). 100 g owocu dostarcza 40 kilokalorii.Owoce zawierają około: 87% wody, 8% cukrów, 0,9% białka, 1,9% błonnika, dużo witaminy C (30 mg/100 g), witaminę A, kwas foliowy, potas, wapń, fosfor, magnez, sód, żelazo, cynk.

Roślina uprawna

Głównie Japonia, Brazylia, Dekan i basen Morza Śródziemnego oraz południe Stanów Zjednoczonych. Do Europy mandarynka trafiła na początku XIX wieku. Nazwa jej wzięła się od nazwy wyspy Mauritius na Oceanie Indyjskim, którą niegdyś nazywano Mandarą. Może być uprawiana w strefach 9-11.

Mandarynka

Kalamondin

Dodaj komentarz

Kalamondin to sztucznie otrzymany mieszaniec kwaśnej mandarynki (Citrus reticulata) z kumkwatem japońskim (Fortunella japonica). Znany jest pod różnymi nazwami: kalamondynka, kwaśna pomarańcza, pomarańcza kalamondin, albo pomarańcza panamska.

Na wyspach Pacyfiku nazywany jest calamansi. Wyhodowany został w południowo-wschodniej Azji.

Jest to krzew lub małe drzewo dorastające do2,5 m, rodzące małe owoce cytrusowe o ciemnopomarańczowej skórce.

Zastosowanie

W krajach o ciepłym klimacie uprawiany w mieszkaniach i na tarasach jako doniczkowa roślina ozdobna, gdyż zarówno w czasie kwitnienia, jak i owocowania wygląda bardzo reprezentacyjnie.

Jest uprawiany jako drzewo owocowe. Jest uważany za najmniej smaczny z wszystkich cytrusów. Kwitnie i owocuje bardzo obficie. Owoce nadają się do jedzenia na surowo, łącznie z cienką skórką.

Mają kwaśny miąższ i słodką skórkę. Są też używane do produkcji napojów. Szczególnie popularny jest na Filipinach, gdzie jest najczęściej używany w kuchni. Nadaje się do uprawy w strefach 10-12.

Kalamondin