Czworolist pospolity to gatunek byliny zaliczany w różnych systemach klasyfikacyjnych do rodzinytrójlistowatych lub liliowatych, ostatnio włączany do rodziny melantkowatych (APG II z 2003, APweb). Czworolist pospolity występuje na terenie Europy (z wyjątkiem Niziny Węgierskiej i północnych wysp), Małej Azji, oraz syberyjskiej części Azji. Jest to gatunek pospolity na terenie całej Polski.

Występuje od niżu po średnie położenia górskie. Jest rośliną azotolubną. Preferuje gleby głębokie i zasobne w składniki mineralne. Rośnie w podmokłych lasach liścsiastych i mieszanych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O.Fagetalia.

Kwiat czworolistu nie wytwarza nektaru, jednak dużym i barwnym słupkiem, który swoim wyglądem naśladuje kawałek mięsa lub duży miodnik, zwabia padlinożerne muchówki. Nie zapewnia im żadnych korzyści, ale zwabione muchówki dokonują jego zapylenia. Botanicy nazywają takie kwiaty zwodniczymi. Kwiat jest przy tym wybitnie przedsłupny, co zapewnia roślinie zapylenie krzyżowe.

Czworolist to roślina trująca. Wszystkie części rośliny są trujące. Najwyższe stężenie substancji trujących jest w kłączu i owocach. Czworolist zawiera paridynę i parystyfninę, które podrażniają żołądek i jelita. Objawami zatrucia są bóle głowy, zaburzenia trawienia i zwężenie źrenic.

Pokrój

Bylina wysokości 10-40 cm.

Kwiaty

Osadzone pojedynczo na szczycie łodygi, długoszypułkowe, przeważnie czterokrotne. Działki okwiatu w liczbie 8-10 odstające, zewnętrzne jasnozielone i lancetowate, wewnętrzne żółtozielone, mniejsze, równowąskie. Pręciki o krótkich nitkach, po 6-10, otaczają 4-5komorowy, kulisty słupek z 4-5 szyjkami. Kwitnie w maju.

Łodyga

Prosto wzniesiona, naga, ulistniona tylko w górnej części. Kłącze długie, czołgające się, pokryte łuskami.

Liście

U szczytu łodygi cztery bezogonkowe liście ułożone okółkowo. Blaszka liściowa eliptyczna do eliptycznie lancetowatej, zaostrzona, siatkowato unerwiona.

Owoce

Wielonasienne, niebieskoczarne jagody o średnicy 1 cm. Nasiona brunatne, o prawie półkolistym kształcie, roznoszone przez ptaki (ornitochoria).

Zastosowanie

Czworolist pospolity w niektórych krajach stosowany jest jako roślina lecznicza. Odwary używane były do przemywania ran i przeciw stanom zapalnym.