Inne nazwy: majeranek ogrodowy, majoran, mariolka

Lebiodka majeranek jest gatunkiem rośliny należącym do rodziny jasnotowatych(Lamiaceae Lindl.). Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, ale obecnie rośnie dziko tylko na Cyprze i w Turcji. Jest uprawiana w wielu rejonach świata.

W uprawie lebiodka majeranek nie ma odmian, ale rozróżnia się trzy formy: roczną (najczęściej w Polsce uprawianą), dwuletnią i trwałą (bylina), która w naszych warunkach klimatycznych nie zawiązuje nasion (mnoży się przez podział lub odkłady). W Polsce majeranek nie jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 7-10), z tego też względu uprawiany jest zwykle jako roślina jednoroczna. Siew w szklarni, wysadzanie rozsady po „zimnych ogrodnikach”. Pierwszy zbiór przed kwitnieniem przez ścinanie gałązek około 5 cm. nad ziemią (przyspiesza to krzewienie, co zwiększa następne zbiory przeprowadzane w czasie kwitnienia). Gałązki suszy się w zacienionym miejscu. Ostatecznie przyprawę otrzymuje się przez osmykiwanie liści i kwiatostanów.

Pokrój

Roślina osiąga do 50 cm wysokości. Łodygi wzniesione, silnie rozgałęzione, wcześnie drewniejące u podstawy. Cała roślina szaro omszona.

Kwiaty

Kwiaty małe, białe do różowych, o niepodzielonej górnej wardze, osadzone w pachwinach okrągłych podsadek, okółkowo zebrane w czterokanciaste, kłosokształtne główki na szczytach pędów. Kwitnie od lipca do pierwszych przymrozków.

Liście

Liście drobne, krótkoogonkowe, podługowatoeliptyczne, łopatkowate, całobrzegie, z gruczołkami.

Owoce

Rozłupnia. Nasiona bardzo drobne, jasnobeżowe o charakterystycznym dla gatunku zapachu.

Zastosowanie

Roślina przyprawowa

Rozdrobnione ziele majeranku używane jest jako przyprawa. Dodawany przede wszystkim do dań ciężkostrawnych, takich jak grochówka czy zupa fasolowa, potraw ze strączkowych oraz tłustych mięs (baranina, gęsina). Jako podstawową przyprawę stosuje się go tylko z solą i pieprzem przy produkcji klasycznej wątrobianki. Jeżeli używany jest oszczędnie, dobrze harmonizuje z szałwią, rozmarynem i tymiankiem. Majeranek jest częstym dodatkiem w masarstwie przy produkcji kiełbas i w żurku. Ziele przechowywane w szczelnych opakowaniach zachowuje trwałość ok. dwunastu miesięcy.

W przemyśle spożywczym olejek służy do produkcji likierów, a ziele do aromatyzowania octu i herbat.

Kosmetyka

W przemyśle kosmetycznym olejki zapachowe są wykorzystywane do produkcji mydeł, perfum i innych.

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski: ziele majeranku ? Herba Majoranae Zawiera olejek majerankowy, Oleum Majoranae. Roślina zawiera od 0,7 do 3,5% tego olejku eterycznego, którego głównymi składnikami są terpinen, terpinenol, terpineol i borneol. Ziele zawiera także alkohole, seskwiterpeny i związki garbnikowe. Młode, świeże pędy zawierają sporo rutyny (witamina P)- do 128 mg% i kwas askorbinowy do 44 mg%.

Działanie: lebiodka majeranek reguluje trawienie, pomaga w nieżycie żołądka i chorobach układu pokarmowego. Ze względu na dużą zawartość garbników (do 1% w suchym zielu) zalecany przy biegunkach. Herbatka z ziela ma właściwości uspokajające. Olejek bywa używany do inhalacji przy nieżytach górnych dróg oddechowych.

Lebiodka majeranek