Karczoch zwyczajny jest gatunkiem wieloletniej rośliny zielnej należącym do rodziny astrowatych. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, obecnie uprawiany w całej Europie i Ameryce Północnej. Według niektórych ujęć taksonomicznych jest to synonim karczocha hiszpańskiego (Cynara cardunculus).

Łodyga

Dorasta do około 2 m.

Kwiaty

Zebrane w kuliste kwiatostany, złożone z fioletowych kwiatów otoczonych łuskowatymi liśćmi o mięsistych nasadach.

Liście

Głęboko wcinane.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Karczoch jest źródłem flawonoidów (luteolin, apigenin). Ekstrakt z liści karczocha ma właściwości hepatoprotekcyjne, przeciwdrobnoustrojowe oraz redukujace poziom cholesterolu. Wykazano również silne działanie przeciwutleniające ekstraktu z karczocha.

Roślina uprawna

Karczoch zwyczajny jest rośliną uprawną znaną już w starożytnym Rzymie i Grecji. Jej uprawa upowszechniła się w basenie Morza Sródziemnego przed XIIwiekiem. Obecnie uprawiana w krajach o ciepłym klimacie. Znajduje się w Rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej. W Polsce uprawiana sporadycznie, amatorsko. Wysiewa się nasiona w rozsadnikach cieplarnianych, wysadza do gruntu po ustąpieniu przymrozków. Zbiór od sierpnia do przymrozków. Nie zimuje.

Kosmetyka

Karczoch jest uważany za cenny dodatek do płynów oczyszczających skórę, toników, lotionów, kremów i maseczek kosmetycznych.

Sztuka kulinarna

Karczoch zwyczajny jest warzywem. Częścią jadalną są części główki kwiatostanów po usunięciu zewnętrznych stwardniałych łusek okrywy, pozostałe mięsiste końce łuskowatych okryw kwiatostanu, kwiatostan, jego dno oraz krótki koniec łodygi. U starszych pąków jadalne jest tylko dno kwiatowe. Spożywana po uprzednim ugotowaniu, usmażeniu lub pieczeniu. We Włoszech młode główki kwiatowe po ugotowaniu zalewa się oliwą i przechowuje. Karczochy również można konserwować w puszkach. Czasami jako dodatki do surówek oraz jako ozdoba używane są bielone liście.

Wartość odżywcza: karczochy zawierają około 3% cukrów, 3% białka, tłuszcz i witaminę C. Wartość odżywacza karczochów nie jest zbyt duża, ale są cenione ze względu na zawartość cukru ? inuliny ? może być spożywany przez chorych na cukrzycę. Jest także polecany dla chorych ze schorzeniami wątroby. Z karczochów produkuje się lek ? Cynarex (w postaci tabletek) oraz Cynacholin (w postaci wyciągu alkoholowego). Oba preparaty znajdują szczególne zastosowanie w leczeniu i długotrwałej profilaktyce przy podwyższonym poziomie cholesterolu i trójglicerydów we krwi.

Karczoch zwyczajny