W sytuacji, gdy w lasach jest coraz mniej grzybów, uprawa grzybów w ogródkach lub na działkach zyskuje coraz więcej zwolenników. Przez długi czas w Europie uprawiano jedynie pieczarki, chociaż w Azji uprawiano z powodzeniem różne gatunki grzybów.
Metody uprawy grzybów ciągle były udoskonalane. Dziś są one tak proste, że grzyby może uprawiać nawet amator.
Zakładanie i pielęgnowanie uprawy
Letnia i zimowa uprawa boczniaka
Słomę trzeba pociąć na kawałki o długości 2-4 cm i odkazić ją. W tym celu należy trzymać ją przynajmniej przez jedną godzinę w gorącej wodzie o temperaturze powyżej 70°C. Słomę można też odkażać parą. Po ostygnięciu trzeba dobrze wymieszać ją z grzybnią i tak otrzymany materiał ubić w plastikowych workach. W workach tych koniecznie trzeba zrobić otwory o średnicy od 5 do 19 mm w odległości około 10 cm. Worki ze słomą i grzybnią należy przez 4 tygodnie trzymać w temperaturze 20-25°C, a następnie umieścić w zacienionym miejscu w terenie odkrytym. Trzeba jednak pamiętać, aby przykryć uprawę, gdy temperatura spadnie poniżej 0°C. Po 8 dniach ze słomy zdejmuje się worki, a po następnych 2-3 tygodniach rozpoczyna się zbiór, który trwa cztery miesiące. Łączna masa zebranych grzybów wynosi 20-25% masy słomy.
Uprawa pierścieniaka
Uprawę grzybów rozpoczyna się albo w maju, albo we wrześniu. Na początku należy mocno ubić słomę, aby jej warstwa miała 20 cm wysokości. Następnie obficie zlewa się ją wodą. Bardzo łatwo ustalić, czy słoma jest dostatecznie wilgotna. W tym celu trzeba ją ścisnąć w dłoni. Jeśli ukaże się woda, oznacza to, że jest jej już dosyć.
Tak przygotowaną warstwę słomy szczepi się grzybnią. Układa się ją na głębokości około 8 cm w ilości 1 kg grzybni na 1-1,5 m2. Wszystko przykrywa się folią lub plandeką. Po upływie czterech tygodni foliowe nakrycie zastępuje się około pięciocentymetrową warstwą ziemi. W zimie uprawę trzeba dobrze okryć, inaczej wymarznie.
Stosując ten sposób uprawy w drugim roku zbiera się 3-7 kg grzybów z 1 m2.
Uprawa grzybów na pniach drzew
Nie wszystkie gatunki drzew nadają się, aby na ich drewnie uprawiać grzyby. Warto więc wiedzieć, że do uprawy boczniaka trzeba wybierać albo buczynę, albo inne, miękkie drewno. Pnie powinny mieć średnicę co najmniej 12 cm. Natomiast do uprawy grzyba shii-take używa się wyłącznie pni świerka i brzozy. Ich średnica nie może być mniejsza niż 6 cm. Drzewa muszą być ścięte na 2-4 miesiące przed szczepieniem na nich grzybni. Trzeba pamiętać, aby drewno było dobrze wilgotne.
Zakładanie letniej i zimowej uprawy boczniaka na drewnie
Pnie metrowej długości należy ponacinać tak, aby szczeliny były głębsze niż połowa średnicy pnia. Oczywiście, robi się je tylko po jednej stronie pnia. Nacięcia wypełnia się grzybnią i mocno zakleja folią, papierem lub tekturą. Pnie wkłada się na 3-4 miesiące do worków foliowych. Przechowuje się je w temperaturze około 20°C. W worku można umieścić jeden lub kilka pni. Trzeba pamiętać o zrobieniu w worku 15-30 otworów o średnicy 5 mm.
Przy uprawie na szerszą skalę pnie układa się jeden na drugim i nakrywa się je 20-centymetrową warstwą mokrej słomy. To wszystko zabezpiecza jeszcze dodatkowo plandeką, w której także robi się otwory.
Po 3-4 miesiącach pnie zakopuje się poziomo w zacienionym miejscu do 1/3 ich grubości. Trzeba przy tym pamiętać, że nacięcia muszą się znajdować na górze. W tym czasie usuwa się z nich folię.
W wypadku suszy należy raz lub dwa razy w tygodniu podlewać ziemię wokół pni. Ma to na celu niedopuszczenie do obniżenia plonowania. Dalsza pielęgnacja nie jest konieczna. Tak prowadzona uprawa trwa od 6 do 12 lat, zaś zbiór grzybów wynosi od 15 do 20% masy pni. W zależności od gatunku i pogody grzyby zbiera się 2-4 razy w roku. Najwcześniej można je zbierać, gdy uprawa została założona wiosną (już po 3-5 miesiącach).
Zakładanie uprawy twardziaka shii-take
Do uprawy twardziaka shii-take wykorzystuje się pnie różnych gatunków drzew, których średnica wynosi od 6 do 15 cm, a długość 1 m. Nadpiłowuje się je pośrodku z obydwu stron, mniej więcej do połowy średnicy. Nacięcia wypełnia się grzybnią, a następnie przykrywa folią, papierem lub kartonem. Dalej postępuje się tak samo jak w przypadku uprawy boczniaka, z tą różnicą, że pnie wyjmuje się z worków dopiero po roku, po czym kładzie się je w zacienionym miejscu w ogrodzie. Pierwsze grzyby zbiera się w drugim roku uprawy.
Szczepienie grzybni na powierzchni
Pnie o średnicy przynajmniej 15 cm należy pociąć na kawałki o długości 40-50 cm. Nacięcia na wilgotnym drewnie trzeba pokryć około półcentymetrową warstwą grzybni, którą następnie przysypuje się 3-5-centymetrową warstwą świeżych trocin. Tak przygotowany materiał wkłada się do przezroczystego worka foliowego, który powinien mieć od 15 do 20 otworów, po czym worek należy dobrze zawiązać. Po przerośnięciu drewna: przez grzybnię worki przenosi się do zacienionego miejsca.
Okres zbiorów
Zimowe odmiany boczniaka: wrzesień – luty.
Letnie odmiany boczniaka: maj – listopad.
Uprawa grzybów
Twardziak shii-take: zima, przy korzystnych warunkach pogodowych również latem.