Tojeść kropkowana to gatunek rośliny wieloletniej z rodziny pierwiosnkowatych.
Pierwotnie występowała we wschodniej i południowo-wschodniej Europie i Azji Mniejszej. Obecnie w całej Europie występuje jako roślina uprawiana w ogrodach, czasami dziczeje. We florze Polski ma status zbiegłego z ogrodów antropofita zadomowionego (kenofit), jest też uprawiana.
Tojeść to bylina, hemikryptofit. Rośnie nad brzegami wód, w wilgotnych zaroślach. W Polsce kwitnie od czerwca do sierpnia, długo i obficie. Liczba chromosomów 2n = 30. Jest bardzo ekspansywna, odrasta z nawet niewielkich kawałków pozostawionych w ziemi kłączy.
Może rosnąć na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Wymaga ziemi próchnicznej, żyznej i stale wilgotnej. Jest całkowicie mrozoodporna. Najprościej rozmnażać poprzez podział rozrośniętych kęp lub przez kłącza. Formę typową można rozmnażać również przez nasiona. Przez wiosnę i lato nawozi się wieloskładnikowymi nawozami. Ponieważ jest bardzo ekspansywna wskazane jest oddzielenie jej kłączy od innych roślin w ogrodzie np. specjalnymi foliami karbowanymi wkopanymi w ziemię.
- Roślina wieloletnia o wysokości od 50 do nawet 100 cm.
-
Kwiaty
- Żółte, wyrastające pojedynczo lub po kilka z kątów liści. Działki kielicha owłosione, ale nieorzęsione, łatki korony mają brzegi gruczołowato orzęsione.
- Mocna, wzniesiona, oskrzydlona i kanciasta, puszyście owłosiona. Pod ziemią roślina posiada kłącze.
- Lancetowato-jajowate, o długości do 10 cm. Są zielone, w formach uprawnych występują też liście z na brzegach o kolorze jaśniejszym. Dolna część liści jest charakterystycznie kropkowana, stąd nazwa.
Pokrój
Łodyga
Liście
- Tojeść kropkowana jest uprawiana jako roślina ozdobna. Nadaje się głównie na rabaty, szczególnie w ogrodach naturalistycznych. Może być także sadzona nad zbiornikami wodnymi. Jest rośliną długowieczną. Oprócz typowej, dziko rosnącej formy gatunku są uprawiane ozdobne kultywary, niektóre z nich mają kolorowo przebarwione liście. Z bardziej znanych są to: 'Variegata’ o biało obrzeżonych liściach i 'Alexander’ o liściach czerwono obrzeżonych.
Zastosowanie