Archiwa tagu: szarłat

Szarłat szorstki

Szarłat szorstki jest gatunkiem rośliny należącym do rodziny szarłatowatych. Pochodzi prawdopodobnie z Ameryki Północnej. Do Polski został nieświadomie, przypadkowo zawleczony. Po raz pierwszy stwierdzono jego występowanie w pierwszej połowie XIX w. na Nizinie Śląskiej. W 1814 r. notowano go już w Opolu i Gdańsku. Obecnie występuje pospolicie na terenie całej Polski. Na rodzime gatunki nie wywiera wpływu. W Polsce jest to kenofit.

Jest rośliną jednoroczną. Kwitnie od lipca do października. Siedliska: miejsca ruderalne. Gleby średnie i żyzne, raczej wilgotne. Roślina azotolubna. Jest uciążliwym chwastem segetalnym, głównie w uprawach roślin okopowych, kukurydzy i warzyw. Za próg szkodliwości uważa się już obecność 0,1-0,2 okazów tego chwastu na 1 m?. Najważniejsze w zwalczaniu tego chwastu jest zapobieganie wysiewaniu się nasion.

Siewka jest kędzierzowato owłosiona. Podliścieniowa łodyżka jest naga i ciemnoczerwona, liścienie lekko pomarszczone, równowąskie z dobrze widocznym nerwem środkowym, górą zielone, na spodniej stronie fioletowo nabiegłe. pierwsze liście jajowate, wycięte na szczycie i podobnie ubarwione jak liścienie, ale z wyraźną pierzastą nerwacją.

Szarłat szorstki tworzy mieszańce z szarłatem zielonym.

Pokrój

Dorasta do 80 (100) cm. Nazwa rośliny pochodzi od krótkich szczecinek, którymi pokryta jest cała roślina.

Łodyga

Jasnozielona, wzniesiona i stosunkowo gruba.

Kwiaty

Zebrane w kłębiki, przy czym górne kłębiki tworzą gęsty, czasami wiechowato rozgałęziony pozorny kłos na bezlistnym szczycie pędu. Kwiaty zielone (czasami zaczerwienione), okwiat złożony z 5 działek, 5 pręcików. Pod kłębikami przysadki zakończone kolcem dłuższym od listków okwiatu. W kwiatach żeńskich listki okwiatu tępe lub ucięte, górą rozszerzające się, czasami zakończone kolcem. Kwiatostan jest wzniesiony.

Liście

Ulistnienie nakrzyżległe. Liście duże, długoogonkowe, ostro zakończone, jasnozielone.

Owoc

Pękający poprzeczną szczeliną i otwierający się wieczkiem.

Korzeń

Palowy, o barwie różowej.

Zastosowanie

Młode rośliny mogą być wykorzystywane na sałatkę, starsze stanowią wartościową paszę dla świń. Ziele zawiera garbniki, sole mineralne, ponad 20% białka, 200 mg% witaminy C. Jeszcze bardziej odżywcze są nasiona ? zawierają 9% tłuszczu, 19% bialka i 41% skrobi.

Szarłat szorstki

Szarłat szorstki

Szarłat

Szarłat jest to tropikalna roślina afrykańska, która dobrze się u nas zadomowiła. Jej oryginalne kwiatostany sprawiają, że cieszy się ona sporym zainteresowaniem. W uprawie znajdują się przede wszystkim dwa gatunki – szarłat zwisły (Amaranthus caudatus), o wyraźnie zwisających kwiatostanach, oraz szarłat wiechowaty (Amaranthus paniculatus), o typowo wzniesionych wiechach kwiatowych.

Wysokość szarłata zwisłego wynosi ok. 1 m, a jego obficie ulistnione pędy zakończone są przewieszonymi, długimi wiechami, złożonymi z drobnych czerwonopurpurowych kwiatów, zebranych w małe kłoski.

Szarłat wiechowaty jest nieco wyższy niż szarłat zwisły, dochodzi nawet do 1,5 m, a jego karmazynowoczerwone kwiaty, osadzone na sztywnych, wzniesionych pędach, zebrane są w okazałe, zbite wiechy.

W Polsce oba te gatunki kwitną od lipca do późnej jesieni i należą do podstawowego asortymentu jednorocznych roślin kwietnikowych. Trzeba je sadzić na kwietniku większymi grupami, gdyż pozwala to na spotęgowanie czerwieni kwiatów i pokazanie na ich tle innych, jasno kwitnących roślin. Również liście i pędy szarłatów są najczęściej czerwono nabiegnięte, co zwiększa jeszcze dekoracyjność tych roślin. Ze względu na oryginalne kształty kwiatostanów i dużą ich trwałość po ścięciu szarłaty pięknie wyglądają w bukietach zarówno świeżych, jak i zimowych, gdyż można je również zasuszać. Niższe i karłowe odmiany szarłatu wiechowatego znajdują też zastosowanie jako rośliny obwódkowe.

Szarłaty należy wysiewać bezpośrednio do gruntu pod koniec kwietnia lub z początkiem maja, a po wzejściu roślin przerwać je, pozostawiając odstępy 30-40 cm. Nasiona są kuliste, dosyć drobne, szarłatu zwisłego różowe i błyszczące, a szarłatu wiechowatego też błyszczące, ale czarne; w 1 g jest ich około 1500.

szarłat zwisły - amaranthus caudatus
Szarłat zwisły – amaranthus caudatus