Szachownica kostkowata jest gatunkiem bylin należącym do rodziny liliowatych.

Występuje przede wszystkim w Europie Zachodniej. W rozproszeniu spotyka się ją w środkowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce jest to gatunek bardzo rzadki.

Występuje na Pomorzu, w Wielkopolsce, w okolicach Przemyśla (Rezerwat przyrody Szachownica kostkowata w Stubnie, Krównikach), nad Sanem oraz Biebrzą.

Bylina ta rośnie na wilgotnych łąkach, w zaroślach, na torfowiskach niskich, bagnach.

Szachownica kostkowata jest trująca.

Najlepsze dla tej rośliny są lekkie gleby, w pobliżu oczek wodnych i strumyków.

W Polsce roślina objęta całkowitą ochroną gatunkową.

Łodyga

Dorasta od 15 do 40 cm.

Kwiat

Bezwonny, dzwonkowaty, pochylony ku dołowi o długości 3?4 cm. Tępe płatki okwiatu są podgięte na wierzchołku, u nasady każdej działki znajduje się miodnik. Kwiat jest purpurowobrązowy z wzorem szachownicy, czasem białawozielono plamisty lub czerwono pstrokaty. Kwitnie od kwietnia do maja.

Liście

Szarozielone, rynienkowate, wąskolancetowate, rowkowane, ustawione skrętolegle.

Cebula

Kuliste, wielkości orzecha laskowego.

Zastosowanie

Roślina ozdobna

Szachownica kostkowata jest rośliną ozdobną uprawianą w ogrodach.