Archiwa tagu: poziomka

Poziomka twardawa

Poziomka twardawa to gatunek rośliny z rodziny różowatych. Rośnie dziko w Azji i Europie. W Polsce jest znacznie rzadsza od poziomki pospolitej.

Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: zarośla, suche murawy, obrzeża lasów, słoneczne, wapienne wzgórza. Kwitnie w maju i czerwcu, kwiaty są zapylane przez owady. Nasiona rozsiewane przez zwierzęta lub ludzi (endochoria). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Geranion sanguinei.

Tworzy mieszańce z poziomką pospolitą (F. x hagenbachiana Lang et Koch) oraz poziomką wysoką.

Pokrój

Wysokość 5-15 cm. Wytwarza krótkie i monopodialne rozłogi, czasami ich brak.

Kwiaty

Na łodygach wyrasta zwykle od 3 do 10 białych kwiatków na szypułkach tylko niewiele dłuższych od liści. Kwiaty promieniste o działkach kielicha przylegających do „owocu” i odrywających się razem z nim.

Liście

Są trójdzielne i grubo piłkowane. Ząbki na brzegach liści są lekko zagięte do góry, przy czym szczytowy ząbek jest dużo mniejszy od pozostałych. Listki są silniej, jedwabiście owłosione niż u poziomki pospolitej.

Owoc

Owoce pozorne bardzo podobne do owoców poziomki pospolitej, lecz czerwonozielonawe i bardziej suche.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski: młode liście (Folium Fragariae). Zawierają flawonoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, witaminy i inne substancje.

Działanie: ściągające, słabo moczopędne i ogólnie wzmacniające organizm. Stosuje się przy niektórych schorzeniach układu moczowego, nerek i schorzeniach żołądkowych związanych z biegunką.

Sztuka kulinarna

Owoce o średnicy 1-2 cm są jadalne, mniej smaczne od p. pospolitej. Osiągają najlepszy smak dopiero w pełni dojrzałości. Zawierają wartościowe kwasy organiczne, węglowodany oraz bardzo dużo witaminy C, a także witaminy A, B1, B2, B6, E, H, PP i sole mineralne: wapnia, fosforu, kobaltu, zwłaszcza zaś żelaza . Ze środowiska naturalnego są obecnie rzadko zbierane, ze względu na rzadkość występowania oraz znacznie mniejszą wydajność, niż mają poziomki pochodzące z uprawy.

Poziomka twardawa

Poziomka twardawa

Poziomka pospolita

Inne nazwy: czerwona jagoda, koziomka

Poziomka pospolita to gatunek rośliny z rodziny różowatych. Rośnie dziko w całej Europie a także w Azji i Ameryce Północnej. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Jest uprawiany w wielu krajach świata, również w Polsce.

Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: lasy, słoneczne brzegi lasów, polany, przydroża. Preferuje gleby wilgotne, żyzne i gliniaste. W górach występuje do piętra kosówki (w Tatrach do 1710 m n.p.m.). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Epilobietea angustifolii. Kwitnie w maju i czerwcu, kwiaty są zapylane przez owady.

Tworzy mieszańce z poziomką twardawą (F. x hagenbachiana Lang et Koch) oraz poziomką wysoką.

W uprawie liczne odmiany uprawne, m.in. tzw. poziomka Regina (Fragaria vesca 'Regina’).

Występuje w wielu podgatunkach.

 

Pokrój

Wysokość 5-20 (30) cm. Wytwarza sympodialne, długie i cienkie rozłogi. Odmiany uprawne nie posiadają rozłogów.

Kwiaty

Na łodygach wyrasta zwykle od 3 do 10 białych kwiatków na szypułkach tylko niewiele dłuższych od liści. Kwiaty promieniste o działkach kielicha odstających od „owocu”, który (po dojrzeniu) odrywa się od nich.

Liście

Głównie liście odziomkowe. Są trójdzielne i grubo piłkowane, środkowy listek na krótkim ogonku, boczne listki są bezogonkowe, o klinowatych, niesymetrycznych nasadach. Listki są luźno owłosione, na górnej stronie ciemnozielone, spodem sinawe lub szarawe.

Owoc

Soczyste, czerwone owoce pozorne bardzo podobne, lecz mniejsze od owoców truskawki. Nasiona rozsiewane przez zwierzęta lub ludzi (endochoria).

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski: młode liście (Folium Fragariae). Zawierają flawonoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, witaminy i inne substancje. Własności lecznicze mają jednak tylko liście z poziomek dziko rosnących ? nie mają ich uprawiane odmiany ogrodowe.
Działanie: ściągające, słabo moczopędne i ogólnie wzmacniające organizm. Stosuje się przy niektórych schorzeniach układu moczowego, nerek i schorzeniach żołądkowych związanych z biegunką.

Roślina uprawna

Jest uprawiana w licznych odmianach, głównie w uprawach amatorskich. Jej pospolitszym krewnym jest truskawka, lecz w krajach wyżej rozwiniętych poziomka o delikatniejszych, mniejszych i smaczniejszych owocach zyskuje coraz większe znaczenie.

Sztuka kulinarna

Owoce o średnicy 1-2 cm są smaczne i jadalne. Osiągają najlepszy smak dopiero w pełni dojrzałości. Zawierają wartościowe kwasy organiczne, węglowodany oraz bardzo dużo witaminy C, a także witaminy A, B1, B2, B6, E, H, PP i sole mineralne: wapnia, fosforu, kobaltu, zwłaszcza zaś żelaza. W 100 g poziomek znajduje się 60 mg witaminy C. Ze względu na aromat nieprzetworzone poziomki są znacznie lepsze w natychmiastowym spożyciu niż hodowlane odmiany poziomek i truskawek. Stosuje się je także do wyrobu marmolad, kompotów i kruszonów. Dziś już znacznie rzadziej zbierane ze środowiska naturalnego z powodu mniejszej wydajności od odmian hodowlanych.
Poziomka pospolita

Poziomka pospolita