Archiwa tagu: mięta pieprzowa

Mięta pieprzowa

Inne nazwy: mięta lekarska, miętkiew, miętkiewa.

Mięta pieprzowa jest gatunkiem rośliny należącym do rodziny jasnotowatych. Spontaniczny mieszaniec międzygatunkowy mięty nadwodnej (M. aquatica) i mięty zielonej (M. spicata) powstały prawdopodobnie w Anglii i tam wprowadzony do uprawy w XVIII w., początkowo w hrabstwie Surrey, a potem w okręgu Mitcham.. Jest rośliną uprawną, czasami dziczejącą (efemerofit).

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Roślina obcopylna. W rzeczywistości mieszaniec jest praktycznie bezpłodny, najczęściej jedna łodyga zawiązuje jeden owoc, a ze stu owoców tylko 10 jest zdolnych do kiełkowania. W uprawie stosuje się wyłącznie rozmnażanie wegetatywne z podziału roślin lub podziału kłączy.

Roślina lubiąca gleby świeże, dość ciężkie, w miarę wilgotne.

Mięta pieprzowa to roślina przyprawowa i miododajna.

Jest bardzo łatwa w uprawie. Rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie, przez podział kłączy. Ze względu na jej dużą ekspansywność należy oddzielać ja od innych roślin uprawnych, gdyż łatwo je zagłusza i staje się chwastem. Najlepiej rośnie na żyznej, próchnicznej glebie i na słonecznym stanowisku. Jest w pełni mrozoodporna (strefy mrozoodporności 3-9).

Pokrój

Zielna roślina o pokroju krzewiastym do 90 cm wysokości, wytwarzająca poziome kłącza tuż pod poziomem gruntu (białe) lub powierzchniowe (zielone) (w zależności od wilgotności podłoża).

Łodyga

Wzniesiona, gałęzista (rozgałęziająca się w okółkach liści), 4-kanciasta, o rzadkim owłosieniu na kantach, zielona do brunatnobrązowej w zależności od odmiany, o pustych międzywęzłach lub wypełnionych rzadką parenchymą.

Kwiaty

W nibyokółkach, zebrane w kątach liści, tworzące nibykłos o walcowatym kształcie. Kwiaty drobne, 5-6 mm długości, obupłciowe lub tylko słupkowe, różowe, czerwonawe do liliowych, kielich rurkowaty o 5 ząbkach, 10-12 nerwowy, lekko bruzdkowany od wystających nerwów i gruczołkowato kropkowany. Pręciki cztery, fioletowe, krótsze od korony.

Liście

Ulistnienie nakrzyżległe, liście na wyraźnych, krótkich ogonkach, lancetowatojajowate do podługojajowatych, zaostrzone, nierównomiernie ostro piłkowane. Z wierzchu ciemnozielone, spodem jaśniejsze, z obu stron gruczołkowato, żółto kropkowane.

Owoce

Rozłupnia rozpadająca się na cztery rozłupki.

Zastosowanie

Roślina kosmetyczna

Zawarty w zielu mentol jest podstawowym surowcem do produkcji pasty do zębów, płynów do ust, kremów do masażu, dodatków do kąpieli i innych kosmetyków. Menton natomiast jest wykorzystywany jako składnik perfum.

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski: liść mięty pieprzowej (Folium Menthae piperitae), którego głównymi składnikami są: olejek miętowy, kwas askorbinowy (25 mg%), karoten (do 40 mg%), rutyna (14 mg%), apigenina, betaina, kwas oleanowy i ursulowy.
Przetwór: olejek miętowy (Oleum Menthae piperitae), w skład którego wchodzą: mentol (monoterpen), który oddziałuje na receptory zimna, wywołując uczucie chłodu; mentofuran, menton, octan mentolu, walerianian mentolu, felandren, pinen, cyneol,piperyton, jasmon, garbniki (6-12%), flawonoidy.

Działanie: liście zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, pobudzają wytwarzanie żółci, usprawniają pracę jelit. Stosowane są jako środek wiatropędny, przy zaburzeniach trawienia, w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Mają także właściwości przeciwbakteryjne i nieznacznie uspokajające. Olejek miętowy ma podobne, ale silniejsze działanie, szczególnie jako środek odkażający i uspokajający. Stosowany zewnętrznie w nieżycie nosa, do inhalacji przy nieżytach gardła i oskrzeli. Stanowi także składnik preparatów do użytku wewnętrznego przy zapaleniu dróg żółciowych i w schorzeniach wątroby lub jelit.

Mięta pieprzowa

Mięta pieprzowa

Uprawa roślin przyprawowych w kwietniu

Dla większości ziół ten miesiąc jest najdogodniejszym terminem siewu. Mimo że powinniśmy już w marcu siać pietruszkę, szczypiorek i trybułę, możemy to zrobić z powodzeniem jeszcze teraz. Zioła nie potrzebują wydzielonego miejsca do uprawy, lecz mogą rosnąć między grządkami warzywnymi. Zresztą dla wielu od-mian warzyw są dobrymi sąsiadami. Musimy jednak uważać z nawożeniem takich mieszanych upraw, gdyż większość ziół ma niewielkie wymagania pokarmowe. Można je uprawiać w miejscu nasłonecznionym. Opisane w poprzednim rozdziale zioła możemy jeszcze w kwietniu wysiewać pod szkłem.

Koper powinien rosnąć w rzędach co 30 cm; wymaga częstego podlewania. Uprawiamy go w sąsiedztwie kapusty, marchwi, cebuli, ogórków, sałaty i buraków ćwikłowych. Ponieważ odstrasza szkodniki bobu, jest dla niego dobrym sąsiedztwem.

Ogórecznik potrzebuje wiele miejsca, więc rzędy powinny być odległe o 50 cm, podobnie rośliny pozostawiamy co 50 cm. Dekoracyjne niebieskie płatki nie tylko przyciągają pszczoły, ale są smacznym dodatkiem do sałaty. Uprawiamy go w sąsiedztwie kapusty i kalarepy.

Rumianek jest znany od dawien dawna jako ziele lecznicze. Dla naszych potrzeb będą przydatne przede wszystkim płatki kwiatowe. Nasiona siejemy w rzędach co 30?40 cm, a między roślinami pozostawiamy 25-centymetrowe odstępy. Korzystni sąsiedzi dla rumianku to kapusta, por i seler.

Mięta pieprzowa najlepiej rośnie w miejscu ocienionym, na glebie wilgotnej. Rozmnażamy ją przez rozłogi, które sadzimy co 30 cm, najlepiej na skraju grządek, gdyż ma ona skłonności do bujnego rozrostu. Uprawiamy ją razem z pomidorami, kapustą, sałatą i marchwią.

Szałwię siejemy pod koniec kwietnia w rzędach co 40 cm, zachowując 30 cm odstępy pomiędzy roślinami. Liści szałwii używamy nie tylko jako przyprawy w naszej kuchni, ale także jako skutecznego środka w walce ze ślimakami. Korzystnymi sąsiadami na grządkach są: fasola, groch, kapusta i fenkuł.

Piołun siejemy pod koniec kwietnia w rozstawie 40 x 40 cm. Musimy dla niego wyznaczyć odrębne miejsce w ogrodzie, ponieważ uprawa z innymi warzywami nie jest wskazana z uwagi na to, że piołun hamuje wzrost innych roślin.

Melisa lekarska wydziela intensywny cytrynowy zapach, który przyciąga pszczoły. Wysiewamy ją lub sadzimy w rzędach co 30 cm. Lubi ziemię dobrze nawożoną.

Żywokost jest rośliną jadalną w postaci surówki z młodych liści, a także pastewną i leczniczą. Ponieważ wyrasta wysoko, na odstępy między roślinami zostawiamy ok. 100 cm. Można go uprawiać ze wszystkimi warzywami.
Lubczyk ogrodowy, fenkuł, biedrzeniec i kminek możemy wysiewać do gruntu w tym miesiącu w niezbyt dużych ilościach, gdyż na po-trzeby kuchenne wystarczy nam po kilkanaście roślin.