Archiwa tagu: fasola

Fasola zwykła

Inna nazwa: fasola zwyczajna

Fasola zwykła jest gatunkiem roślin jednorocznych należącym do rodziny bobowatych. Pochodzi zAmeryki Środkowej i Południowej, jest uprawiany w wielu rejonach świata. W Polsce wyłącznie jako roślina uprawna (bardzo rzadko jako efemerofit).

Kultywary

Odmiany fasoli zwykłej różnią się wysokością łodygi, barwą strąków, zawartośćią w nim włókna, a także wielkością nasion i długościąokresu wegetacji. Dzielimy je na:

  1. tyczne (Atlas ? Mamut, Blauhilde, Goldmarie ? Mamut, Hilds Neckarkonigin);
  2. karłowe (Bor, Mela, Augustynka, Wstęga);
  3. na suche nasiona;
  4. szparagowe:
  • żółtostrąkowe (Amanda, Elektra, Furora, Polana, Galopka, Goldpantera ? Pantera, Korona, Laurina ? Laura, Polka, Tara, Złota Saxa);
  • zielonostrąkowe (Atena, Bona, Fana, Laguna, Zielona, Libra, Madera, Sisal, Sumatra);

Spośród odmian fasoli szparagowej do upraw amatorskich szczególnie polecana jest odmiana Blauhilde. Jest to odmiana tyczna (wysokość ponad 3 m) tworząca długie, bezwłókniste strąki o ciekawej, fioletowo-niebieskiej barwie. Po ugotowaniu strąki stają się zielone. Wymaga stosowania podpór lub uprawy przy wysokich płotach. Spośród odmian żółtostrąkowych warto zwrócić uwagę na dwie średnio wczesne odmiany ? Polkę oraz Galopkę, których zaletami są odporność na choroby (antraknozę i bakteriozę obwódkową) oraz dobre plonowanie.

Łodyga

Słabo rozgałęziona, w dolnej części zdrewniała, osiąga wysokość 25 ? 60 cm u odmian karłowych, 60 ? 120 cm u odmian biczykowych o łodydze płożącej, 2 ? 3 m u odmian tycznych, które owijają się wokół podpór.

Kwiaty

Motylkowe, zebrane w grona po 2-8 sztuk, które wyrastają z kątów liści po 40-60 dniach od siewu. Są one barwy białej, lila, fioletowej lub czerwonej (w zależności od odmiany).

Liście

Pierwsze dwa są całobrzegie, następne trójlistkowe, barwy jasno- lub ciemnozielonej, w zależności od odmiany.

Owoce

Wydłużone strąki.

Korzeń

Palowy, sięga na głębokość 100-110 cm, jest silnie rozgałęziony w wierzchniej warstwie gleby. Ma małą zdolność regeneracji, dlatego źle znosi przesadzanie. W symbiozie z fasolą współżyją bakterie Rhizobium phaseoli, tworzące na korzeniach brodawki korzeniowe, bakterie te wiążą azot atmosferyczny, z którego korzystają również rośliny.

Zastosowanie

Fasola zwykła ma pewne znaczenia lecznicze. Tradycyjnie odwar (1 łyżkę stołową rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wrzątku i gotować pod przykryciem 5 ? 7 minut, przecedzić, pić 3 razy dziennie po 1 szklance) ze strąków działa moczopędnie, a ponadto w sposób zauważalny obniża poziom cukru we krwi. Jego stosowanie zaleca się w cukrzycy, chorobach nerek i pęcherza moczowego, nadciśnieniu tętniczym, wreszcie przy osłabieniu mięśnia sercowego. Nowym ustaleniem za to jest, że rozmaite gatunki fasoli mają nasiona bogate w składniki posiadające właściwości przeciwutleniające cechujące szereg warzyw i owoców. Jest to obecnie mierzone na stosunkowo nowym wskaźniku odżywczym względem ORAC-u. Poza tym, suszone i zmielone na mąkę nasiona fasoli znajdują zastosowanie przy leczeniu egzemy, ran, oparzeń i odmrożeń. Mączką ową należy po prostu posypać chore miejsce na skórze.

Fasola uprawiana jako warzywo, z grupy tzw. roślin strączkowych. Do celów spożywczych wykorzystywane są głównie nasiona, zawierające dużo białka, a u odmian szparagowych całe strąki. Fasola szparagowa jest spożywana jako świeża po ugotowaniu, lub jest przetwarzana ? konserwowana i zamrażana. Fasola szparagowa należy do warzyw ciepłolubnych, dlatego można ją przechowywać w temperaturze 8-10 stopni C, przy wilgotności względnej powietrza 85-90% / 5-7 dni. Fasola należy do warzyw o dużej wartości odżywczej. Została udomowiona przez Indian na długo przed podbojem tych ziem przez hiszpańskich i portugalskich konkwistadorów. Zresztą ci ostatni rychło docenili zalety fasoli i sprowadziwszy jej nasiona do Starego Świata, przyczyniając się do rozpowszechnienia uprawy tej rośliny na skalę towarową nie tylko na kontynencie europejskim, ale również w Afryce i Azji.

Wyhodowano liczne odmiany uprawiane także jako rośliny ozdobne ze względu na swoje piękne kwiaty.

Fasola zwykła

Fasola zwykła

Fasola wielokwiatowa

Fasola wielokwiatowa ma jadalne nasiona, są one niezwykłe kolorystycznie – najczęściej różowe z ciemniejszym marmurkowym rysunkiem.
Fasola wielokwiatowa jest cennym pnączem, które szybko się chwyta każdej podpory ? najlepiej jednak tyczek, siatek lub sznurków, a ozdobą jej są liczne biało-czerwone kwiaty i długie, poskręcane strąki, zawierające dekoracyjne nasiona. Kwitnienie przy sprzyjającej pogodzie trwa od czerwca do września, ale gdy jest sucho i gorąco, trzeba rośliny koniecznie podlewać dla podtrzymania obfitego kwitnienia.

Fasola wielokwiatowa
Fasola wielokwiatowa

Najlepiej rośnie fasola w miejscach słonecznych, a gleba dla niej powinna być zasobna w składniki pokarmowe, przepuszczalna i dostatecznie wilgotna. Nasiona wysiewać należy wprost do gruntu na początku maja, wzdłuż podpory na głębokość 3 cm, po 2?3 nasiona co 10?15 cm. Pamiętajmy też, że fasola wielokwiatowa doskonale może ocieniać balkony i tarasy. Siejemy ją wówczas do skrzynek lub innych pojemników i pozwalamy oplatać i ukwiecać rozstawione kratki lub rozpięte sznurki. W 1 g jest tylko 1 lub 2 nasiona.