Archiwa tagu: alpejska

Porzeczka alpejska

Porzeczka alpejska to gatunek krzewu należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae). Występuje w stanie dzikim w Europie (na południu kontynentu tylko w górach), na części obszaru Azji (Kaukaz i Turcja) oraz w Maroku.

Roślina wieloletnia, nanofanerofit. Roślina dwupienna, kwitnie od kwietnia do czerwca.

Liczba chromosomów 2n= 16.

Siedlisko: Świetliste lasy, zakrzewione zbocza, miejsca skaliste, ale także w wilgotniejszych lasach liściastych. W górach przeważnie w piętrach reglowych i na glebach wapiennych. Doskonale znosi suszę, zacienienie i zanieczyszczenie powietrza. Nanofanerofit.

Pokrój

Wielopostaciowy krzew o wysokości do około 2,5 m, bez kolców.

Kwiaty

Zielonkawożółte, zebrane w pachnące, wzniesione grona. Kwiaty zwykle zwieszają się dwustronnie. Przysadkilancetowate, gruczołowato orzęsione, dłuższe niż szypułki i kwiaty. Kwiaty męskie zebrane w 10-30-kwiatowe grona. Rurka korony płasko miseczkowata, naga. Pięć jajowatych do szeroko eliptycznych działek kielicha. Płatki koronyi pręciki bardzo krótkie. Kwiaty żeńskie zebrane w grona 2-5-kwiatowe, działki kielicha są bardzo małe, pręciki stromo wzniesione, a zalążnia duża i naga.

Łodyga

Główne pędy są smukłe z brunatną korą, gałęzie mają korę szarą i dzielą się na brunatnawożółtawe gałązki, często zwisające.

Liście

Ułożone skrętolegle, głęboko 3-5-klapowane. Klapy są zaostrzone lub tepe, grubo pikowane, nagie lub skąpo owłosione, zwłaszcza z wierzchu. Dolna strona błyszcząca. Ogonki liściowe gruczołowato owłosione o długości równej połowie blaszki. Rozwijają się wczesną wiosną a jesienią długo utrzymują na krzewie.

Owoce

Małe, czerwone, wielonasienne. Mdłe w smaku. Nie są wykorzystywane w przetwórstwie. Owoce pokazują się w lipcu.

Zastosowanie

Porzeczka alpejska jest uprawiana jako roślina ozdobna, szczególnie w ogrodach i parkach jako roślina żywopłotowa. Jest całkowicie odporna na mróz. Rozmnaża się z nasion lub przez sadzonki.

Porzeczka alpejska

Porzeczka alpejska

Szarotka alpejska

Szarotka alpejska to gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych (Asteraceae). Występuje w górach Europy. Jedyne naturalne stanowiska w Polsce znajdują się w Tatrach.

Występuje najczęściej w piętrze alpejskim, rzadziej subalpejskim, na nasłonecznionych górskich murawach, półkach skalnych, często w miejscach trudno dostępnych. Roślina światłolubna i wapieniolubna, występująca wyłącznie na glebach zasadowych (wapień). W Tatrach najwyższe odnotowane jej stanowisko znaleziono na Wielkiej Turni (1840 m n.p.m.). Zdarza się spotkać ją jednak dużo niżej, np. na stromych ścianach Bramy Kraszewskiego w Dolinie Kościeliskiej i na Nosalu. Dość licznie występuje w Wąwozie Kraków. Szarotka alpejska jest reliktem epoki lodowcowej.

Jest to bylina.

Okres kwitnienia: lipiec-sierpień. Najpierw zakwitają środkowe koszyczki w kwiatostanie. Roślina owadopylna i wiatrosiewna.

Na terenie Polski gatunek objęty jest ochroną gatunkową ścisłą. Szarotka alpejska chroniona jest w wielu innych krajach Europy, między innymi w Szwajcarii, Słowenii (od 1898) i Rumunii (od 1933). Dawniej była bardziej zagrożona wskutek zrywania.

Szarotka alpejska jest uprawiana jako roślina ozdobna w ogródkach skalnych. W uprawie na nizinach jest jednak dość kapryśna; czasami jest słabo wybarwiona i mało żywotna. Należy jej zapewnić stanowisko w najwyższym punkcie ogródka, lub w szczelinach pionowych skał, źle bowiem znosi nadmiar wody w glebie. Rozmnaża się ją przez wysiew nasion na wiosnę, ewentualnie przez podział bardziej rozrośniętych kęp. Może rosnąć na jałowej glebie, ale musi być ona bogata w wapń. Na zimę wskazane jest przykrycie, może bowiem przemarznąć przy bezśnieżnej zimie (w swoim naturalnym środowisku zimuje pod grubą warstwą śniegu).

Pokrój

Niska roślina, cała pokryta gęstym, filcowatym kutnerem, który chroni ją przed zimnem, gorącem i nadmiernym parowaniem.

Kwiaty

Kwiatostan tworzą koszyczki zebrane w szczytowy baldaszkowy kwiatostan. Pod nimi występuje kilka liści tworzących okrywę podkwiatostanową (przez laików uważane są one za płatki korony). Są one dużo większe od liści łodygowych. Wewnątrz koszyczków kwiaty męskie, obrzeżone kwiatami żeńskimi. Pojedynczy kwiat żeński składa się z czteroząbkowej korony i słupka z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem. Kwiat męski ma 5-ząbkową koronę i 5 pręcików o pylnikach zrośniętych w rurkę. Kielich przekształcony w puch kielichowy.

Łodyga

Ma 5?30 cm wysokości i nie rozgałęzia się. Pęd słabo ulistniony, nie tworzy rozłogów.

Liście

Wąskolancetowate, skrętoległe, zwężające się ku podstawie, szarawoniebieskie. Ich nasady zwężają się w niewyraźny ogonek liściowy. Przy ziemi występuje kępka liści różyczkowych szerszych nieco od liści łodygowych i mających dłuższe ogonki.

Owoc

Niewielkie jednonasienne niełupki (1 mm) z puchem kielichowym długości 3?4 mm.
Szarotka alpejska

Szarotka alpejska

Niezapominajka alpejska

Zwyczajowe nazwy: niezabudka, żabie oczka.

Jest to gatunek rośliny z rodziny ogórecznikowatych.  Występuje w górskich obszarach Europy i Turcji. W Polsce występuje głównie w Tatrach, ale można ją spotkać także na innych szczytach Karpat. Poza Tatrami jest jednak bardzo rzadka (znane jest jedno stanowisko w Karkonoszach). Jest też uprawiana jako roślina ozdobna. Turyści wędrujący górskimi szlakami w Tatrach w okresie jej kwitnienia na pewno ją zauważą. Ciemnoniebieski kolor kwiatów, zwłaszcza jeżeli roślinki tworzą większe skupienie, z daleka rzuca się w oczy na tle zielonej trawy, czy skał. Roślina rzadka.

Siedlisko: jest rośliną górską. Rośnie na wysokościach od 1200 do 2450 m n.p.m., głównie w piętrze kosówki i piętrze hal. Spotkać ją można przeważnie w nasłonecznionych miejscach, na półkach skalnych, szczelinach skał, na stromych zboczach. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym.

Niezapominajka alpejska to bylina. Kwiaty kwitną w miesiącach czerwiec ? lipiec i zapylane są przez owady.

 

Łodygi

Wyrastają w kępkach, osiągając wysokość do 25 cm. W gorszych warunkach środowiskowych są dużo niższe. Okrągłe na przekroju poprzecznym łodygi, ulistnione są naprzemianlegle, nie rozgałęziają się i całe są delikatnie owłosione.

Kwiaty

Kwiaty, o średnicy 6?11 mm, zebrane są w kwiatostan ? sierpik, wyrastający na szczycie łodygi. Kwiatostan jest dość ciasny. Wyrastające na grubych szypułkach, ciemnobłękitne lub ciemnoszafirowe kwiaty, mają zrosłopłatkową koronę z 5 okrągłymi ząbkami. Czasami, rzadko, trafiają się kwiaty białe. Wewnątrz korony, w jej gardzieli znajduje się 5 białych osklepek. Rurka kwiatowa jest krótka, pręciki wyrastają poniżej gardzieli. Pojedynczy słupek ma szyjkę i okrągławe znamię. kielich jest zrosłodziałkowy z wyciętymi 5 ząbkami i cały owłosiony.

Liście

Dolne liście na łodydze mają ogonek liściowy (wytworzony ze zwężonej blaszki liściowej), górne i środkowe liście są siedzące. Liście mają lancetowaty, wydłużony kształt, są całobrzegie i owłosione.

Owoc

Złożone po 4 sztuki, kulistojajowate rozłupki.

Zastosowanie

Niezapominajka alpejska czasami jest uprawiana jako roślina ozdobna, może być uprawiana w strefach 4-10. Zwykle uprawiana jest jako roślina dwuletnia. Nadaje się szczególnie na rabaty, na obwódki, do pojemników. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Lubi słoneczne miejsca.
Niezapominajka alpejska

Niezapominajka alpejska

 

Firletka alpejska

Jest to gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych. Występuje dziko w górach Europy oraz w północnej części Ameryki Północnej. Jest uprawiany w wielu krajach świata jako roślina ozdobna. Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten włączony został do rodzaju Silene (lepnica) i ma nazwę Silene suecica (Lodd. et al.) Greuter & BurdetWilldenowia 12:190. 1982.

Polska nazwa firletka jest więc już dla niego nieodpowiednia, nie utworzono dotąd nowej.

Firletka alpejska nadaje się na rabaty i do ogródków skalnych. Roślina jest całkowicie odporna na mróz i łatwa w uprawie. Preferuje słoneczne stanowisko, w półcieniu rośnie wyższa i bardziej rzadka.

Podłoże powinno być kwaśne, próchniczno-gliniaste i zdrenowane żwirem (nie lubi dużej wilgoci w glebie). Rozmnaża się ją przez wysiew nasion wczesną wiosną. Po przekwitnięciu kwiaty należy usuwać.

Pokrój

Bylina wysokości do 10?15 cm.

Kwiaty

Zebrane w gęste nibygłówki, płatki powcinane, różowopurpurowe, rzadko białe. Kwitnie na przełomie maja i kwietnia.

Łodyga

Prosto wzniesiona, naga, pojedyncza lub słabo rozgałęziona.

Liście

Przy ziemi zebrane w rozetę, liczne, wąskolancetowate, nieco skórzaste. Liście łodygowe zrośnięte nasadami, nasady orzęsione.
Firletka alpejska

Firletka alpejska

Wierzba alpejska

Inna nazwa: wierzba Jacquina

Jest to gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny wierzbowatych. Występuje w Ameryce Północnej, Azji, Europie. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach (dość pospolicie).

Siedlisko: roślina wysokogórska, występuje w kosówce i piętrze alpejskim, głównie na podłożu wapiennym (roślina wapieniolubna). Rośnie na skałkach, murawach, wyleżyskach.

W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla zespołu roślinności (All.) Seslerion tatrae.

Rozwój: bylina. Kwitnie w czerwcu, nasiona rozsiewane są przez wiatr.

 

Pokrój

Bardzo mały, płożący się krzew. Często występuje jako tzw. krzewinka szpalerowa z gęsto rozgałęzionymi, przylegającymi do ziemi lub skał gałązkami i nielicznymi tylko pędami długimi i cienkimi.

Kwiaty

Roślina dwupienna. Kwiaty zebrane w kotki o ciemnopurpurowych łuskach, na szczycie ciemniejszych. Kotki mają długość ok. 2 cm i są owłosione. Wyrastają równocześnie z liśćmi. Kwiaty męskie mają po jednym miodniku, pręcikiwolne. W kwiatach żeńskichsłupki są początkowo owłosione, później łysieją. Zalążnie słupków są 2-5 razy dłuższe od szyjki. Słupki purpurowego koloru,miodniki znacznie dłuższe od szypułeczki słupka.

Łodyga

Młode gałązki żółtozielonego koloru, starsze brunatne. Pąki spiczaste, włochate, przylegające do gałązek, zwykle brunatne.

Liście

Na bardzo krótkich ogonkach, o odwrotnie jajowatym kształcie i długości 1-2 cm. Długość liścia ok. 2 razy większa od szerokości. Na końcu przeważnie są zaostrzone, nigdy nie wycięte, co jest jedną z cech umożliwiających odróżnienie od podobnych płożących się gatunków wierzb. Za młodu są jedwabiście owłosione, później łysieją. Spodem połyskujące liście są całobrzegie, na brzegach blaszki liściowej występują tylko drobne gruczołki. Kolor żywozielony, na pędach wyrastają skrętolegle, gęsto.

Zastosowanie

Wierzba alpejska jest uprawiana jako roślina ozdobna, szczególnie nadająca się do ogrodów skalnych.
Wierzba alpejska

Wierzba alpejska