Biedrzeniec anyż
ulrich
7 marca 2011
Rośliny lecznicze, Rośliny przyprawowe
anyż, biedrzeniec, biedrzeniec anyż, biedrzeniec anyż anyżek, biedrzeniec anyż działanie, biedrzeniec anyż korzeń, biedrzeniec anyż kwiaty, biedrzeniec anyż liście, biedrzeniec anyż olejek anyżowy, biedrzeniec anyż opis, biedrzeniec anyż owoc, biedrzeniec anyż roślina lecznicza, biedrzeniec anyż surowiec zielarski, biedrzeniec anyż wygląd, biedrzeniec anyż występowanie, biedrzeniec anyż wytłoki anyżowe, biedrzeniec anyż zastosowanie, biedrzeniec anyż zdjęcie, biedrzeniec anyż łodyga
Inne nazwy: anyżek, anyż.
Jest to gatunek jednorocznej rośliny z rodziny selerowatych. Prawdopodobnie pochodzi z wschodnich obszarów basenu Morza Śródziemnego. Prawdopodobnym jego przodkiem rośliny uprawnej jestbiedrzeniec kretycki (Pimpinella cretica Poir) pochodzący z wyżyn Iranu. Obecnie biedrzeniec anyż występuje wyłącznie w uprawie. W Polsce jest uprawiany (rzadko) i czasami przejściowo dziczejący (efemerofit).
Nasiona w kwietniu wysiewa się do gruntu, owoce zbiera się w końcu sierpnia. Osypują się. Nierównomierne dojrzewanie. Zbieramy, gdy owoce głównych baldachów są twarde, szarobrunatne. Plon 1t/ha.
Kwiaty
Białe, płatki owłosione, odpadające, zebrane w płaskie baldachy, złożone z 5-10 szypułek; baldaszki 4-9-kwiatowe. Kwitnie czerwiec ? lipiec. Obcopylne, miododajne.
Łodyga
Do 50 cm wysokości. Dęta (pusta w środku, w międzywęźlach), okrągła, płytko bruzdkowana. Rozgałęziona na 2/3 wysokości.
Liście
Zmienne w zależności od umiejscowienia. Najniższe długoogonkowe, okrągławe, ząbkowane; środkowe również długoogonkowe, ale 3-5 sieczne, ząbkowane; górne liście siedzące, 2-3-krotnie pierzastosieczne lub niepodzielone.
Owoc
Rozłupnia do 5 mm dł. o gruszkowatym kształcie, rozpadająca się na dwie rozłupki o zielonkawoszarym kolorze i szorstkiej fakturze.
Korzeń
Cienki, palowy.
Zastosowanie
Olejek anyżowy jest środkiem smakowym i aromatycznym wykorzystywanym w przemyśle spożywczym, perfumeryjnym i farmaceutycznym oraz spirytusowym (anyżówka). Działa zewnętrznie odkażająco na skórę, toksycznie na pasożyty, odstraszająco na owady; wewnętrznie wykrztuśnie i rozkurczająco ? do inhalacji, w pediatrii jako środek wiatropędny.
Wytłoki anyżowe oraz słoma stanowią cenny dodatek paszowy dla bydła zwiększający jego laktację.
Roślina lecznicza
Najstarsze wzmianki o anyżu pochodzą z egipskiego papirusu Ebersa (1500 r. p.n.e.). W Polsce uprawiany jest od średniowiecza, kiedy to został sprowadzony przez benedyktynów.
Surowiec zielarski: Owoce anyżu (Fructus Anisi) zawierające olejek eteryczny 1,5-3% zawierający 28% tłuszczu, a także białka i cukry. Wytwarza się z niego olejek anyżowy(Oleum Anisi), którego głównym składnikiem (90%) jest anetol i syrop anyżowy(anyżkowy, Sirupus Anisi).
Działanie: Owoce działają wykrztuśnie (składnik syropów), rozkurczowo, moczo- i wiatropędnie, także pobudzają laktację. Działają także w niewielkim stopniu przeciwbakteryjne.

Biedrzeniec anyż