Kokornak powojnikowy
ulrich
23 kwietnia 2011
Rośliny lecznicze, Rośliny ozdobne, Rośliny trujące
kokornak, kokornak powojnikowaty, kokornak powojnikowy, kokornak powojnikowy kwiaty, kokornak powojnikowy liście, kokornak powojnikowy opis, kokornak powojnikowy organy podziemne, kokornak powojnikowy owoc, kokornak powojnikowy wygląd, kokornak powojnikowy występowanie, kokornak powojnikowy zastosowanie, kokornak powojnikowy zdjęcie, kokornak powojnikowy łodyga, powojnikowy
Inna nazwa: kokornak powojnikowaty
Kokornak powojnikowy to gatunek z rodziny kokornakowatych. Zasięg naturalny obejmuje Europę środkową i południową oraz rejon Kaukazu i Azji Mniejszej. Poza tym szeroko rozpowszechniony i zdziczały z dawnych upraw. W polskiej florze gatunek ma status archeofita. Występuje w dolinach Odry i Wisły oraz w ich sąsiedztwie, poza tym w rozproszeniu.
Kokornak to roślina trująca. Cała roślina (ziele i kłącze) zawiera olejek eteryczny składający się m.in. z pinenu, kadinenu i borneolu, alkaloid magnoflorynę, kwas arystolochiowy, saponiny trójpertynowe, flawonoidy. W nasionach znajduje się alkaloid arystolochina. Roślina ma nieprzyjemny smak i zapach (określany też jako wstrętny) dlatego zwykle nie jest spożywana przez zwierzęta roślinożerne. Po spożyciu wywołuje zatrucia, które u koni objawiały się obniżeniem temperatury, zaburzeniami równowagi i krążenia oraz depresją. Sporadyczne zatrucia notowane są po spożyciu ziela (zwłaszcza młodego) także w przypadku bydła i świń.
Bylina. Kwitnienie w miesiącach maj-lipiec. Rośnie w miejscach nasłonecznionych, w widnych zaroślach, na przydrożach i przypłociach, na brzegach rzek, pojawia się też jako chwast w ogrodach.
Liczba chromosomów 2n = 26.
Łodyga
Pojedyncza, wzniesiona i zwykle nieco wygięta lub wijąca się, naga i żółtozielona. Osiąga 30-60 (100) cm wysokości.
Kwiaty
Zebrane w pęki w kątach liści. Okwiat jasnożółty, grzbiecisty, rurkowaty, rozdęty u nasady, 1-wargowy, o długości 2 cm. Słupek pojedynczy z krótką szyjką. Poniżej 6-dzielnego znamienia znajduje 6 zrośniętych z sobą pręcików.
Liście
Naprzemianległe, jasnozielone i długoogonkowe. Okrągławe i jajowato-trójkątne z sercowatą nasadą, na szczycie tępe. Na brzegu blaszka liściowa drobnoząbkowana i dlatego szorstka.
Owoc
Zwisająca torebka, wewnątrz 6-komorowa.
Organy podziemne
Kłącze pełzające.
Zastosowanie
Roślina ozdobna
Obecnie rzadko uprawiana. Strefy mrozoodporności 5-9.
Roślina lecznicza
Surowcem zielarskim jest ziele Herba Aristolochiae clem i korzeń Radix Aristolochiae clem. Dawniej wykorzystywane były wewnętrznie przy leczeniu schorzeń układu naczyniowego, a zewnętrznie przy różnych chorobach skóry. W średniowieczu roślina ta wykorzystywana była przez położne przy problemach związanych z porodem.

Kokornak powojnikowy