Goryczka trojeściowa

Goryczka trojeściowa to gatunek rośliny należący do rodziny goryczkowatych. Jeden z największych gatunków krajowych goryczek. Rośnie w górach południowej i środkowej Europy, oraz na Kaukazie. W Polsce jest pospolity w całym paśmie Karpat oraz w Karkonoszach. Spotkać go też można w Górach Świętokrzyskich i w okolicach Ojcowa, ale jest tam znacznie bardziej rzadka.

Roślina górska. Rośnie na obrzeżach lasów, na polanach śródleśnych, halach górskich, na piargach, brzegach potoków, w kosówce, pomiędzy skałami. Jest częstym składnikiem ziołorośli górskich. Jest niewymagająca ? rośnie na różnych typach podłoża, zarówno na wapieniu, jak i na podłożu niewapiennym. W Tatrach dochodzi do wysokości 1900 m n.p.m. Najwyższe jej stanowisko znajduje się na Miedzianym. Zwykle tworzy populacje liczące po kilkaset osobników, rzadziej kilka tysięcy.

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września. Przedprątne kwiaty zapylane są głównie przez trzmiele.

Liczba chromosomów 2n=44.

W Polsce gatunek znajduje się pod ścisłą ochroną od 2004 r. Zagrożenie dla rośliny stanowi pozyskiwanie w dużych ilościach jej kłączy do celów leczniczych z naturalnych stanowisk.

Roślina trująca: ziele zawiera trującą gencjopikrynę, korzenie trujące alkaloidy ? gencjaninę i gencjanidynę. U ludzi powodują one przekrwienie błony śluzowej i wzmożenie kurczliwości żołądka, nudności i wymioty. Zwierzęta nie jedzą tej rośliny, ze względu na jej gorzki smak.

Łodyga

Wzniesiona, czasami łukowato zwisła, gładka i cienka. Osiąga 1 m wysokości. Pod ziemią roślina posiada długie, żółtego koloru kłącze, silnie poskręcane.

Kwiaty

Wyrastają po jednym, lub po dwa w górnej części łodygi z kątów liści. Korona o długości ok. 5 cm jest zrosłopłatkowa. Płatki korony mają barwę ciemnolazurową, błękitną, lub różową. Czasami (rzadko) zdarzają się okazy o białych kwiatach, zaliczane do formy albiflora. Z zewnętrznej strony korona jest jaśniejsza niż wewnątrz i ma podłużne smugi. Płatki w górnej części korony są silnie wywinięte na zewnątrz. Kielichy mają zrosłodziałkowe z 5 małymi ząbkami. Pręciki o białych pylnikach są zrośnięte i otaczają szyjkę słupka. Słupek ma płaskie, podzielone na dwie części znamię.

Liście

Długie, szeroko lancetowate lub jajowate, zaokrąglone przy nasadzie, na końcu zaostrzone, siedzące. Blaszka liściowa z wyraźnie widocznymi nerwami, całobrzega. Liście normalnie są ustawione naprzeciwlegle, ale u roślin rosnących w cieniu ustawione po jednej tylko, zwróconej do słońca stronie rośliny.

Owoc

Dwudzielna, podłużna torebka. Zielono ubarwione, okrągłe nasiona posiadają skrzydełka.

Goryczka trojeściowa