Inne nazwy: dziurawiec pospolity, świętojańskie ziele, ruta polna, ziele św. Jana, krzyżowe ziele, arlika

Dziurawiec zwyczajny jest  gatunkiem rośliny z rodziny dziurawcowatych.

Występuje naturalnie w Europie, zachodniej Azji oraz północnej Afryce.

Obecnie można go także spotkać w Ameryce Północnej i Południowej, południowej Afryce, Australii i Nowej Zelandii oraz Japonii.

W Polsce dziurawiec zwyczajny jest pospolity.

Jest to bylina, hemikryptofit.

Dziurawiec zwyczajny jest rośliną trującą (ziele).

Siedliskiem tej rośliny są ciepłolubne dąbrowy, trawiaste zarośla, ciepłolubne murawy, także ubogie miedze.

Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Wytwarza dużo pyłku, z którego korzystają owady odwiedzające kwiaty.

Pokrój

Dziurawiec zwyczajny osiąga wysokość 30-80 (nawet 100) cm.

Z rozrośniętego kłącza wyrastają pędy kwiatonośne i płonne.

Łodyga

Prosto wzniesiona, rozgałęziona w górnej części, u dołu drewniejąca. Naga, pełna, z nielicznymi gruczołkami w szczytowej części i czerwonawo nabiegła. Posiada dwie podłużne, wystające listwy.

Liście

Ułożone naprzeciwlegle, siedzące, nagie, eliptyczne do równowąskich, długości około 3 cm. Blaszka liściowa prześwitująco kropkowana, z gruczołkami na brzegu. W prześwitujących kropkach znajdują się zbiorniki olejków eterycznych.

Kwiaty

Szypułkowe, średnicy do 3 cm, liczne, zebrane w gęste baldachogrono, osadzone w kątach naprzeciwległych przysadek.

Działki kielicha są lancetowate, ogruczolone. Korona pięciopłatkowa, żółta, płatki czarno kropkowane, pręciki liczne.

Owoc

Wielonasienna torebka pokryta gruczołkami.

Nasiona czarne, drobno kropkowane.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski: ziele dziurawca (Herba Hyperici) ? zbiera się i suszy kwiatostany.

Zawiera czerwony barwnik hyperycynę, pseudohypericynę, flawonoidy (rutyna, kwercetyna), hiperozyd, bakteriobójcze garbniki, witaminy A i C oraz olejek eteryczny.

Działanie: zmniejsza objawy łagodnej formy depresji (hamuje rozkład neurotransmiterów w mózgu, hamuje również monoaminooksydazę (MAO) i działa jako inhibitor zwrotnego wychwytu serotoniny). Pomaga przy lekkiej bezsenności, a także przymigrenie. Ma działanie żółciopędne, żółciotwórcze, pobudzające trawienie, przeciwzapalne i dezynfekcyjne (może być stosowany zewnętrznie na rany i do płukania gardła).

Dziurawiec zwyczajny  musi być stosowany ostrożnie, gdyż zwiększa wrażliwość skóry na słońce (hiperycyna może spowodować reakcje fototoksyczne).

Zdecydowanie nie zalecany dla osób o jasnej karnacji skóry lub ze zmianami skórnymi. Obecnie bada się wpływ dziurawca na rozwój czerniaka złośliwego.

Należy uważać z doustnym przyjmowaniem dziurawca podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych ? niektórzy producenci zastrzegają, że może on obniżać skuteczność działania preparatu. Nasila również działanie przeciwzakrzepowe antagonistów witaminy K (acenokumarol, warfaryna).

Aby przyrządzić nalewkę z ziela dziurawca należy 100 g ziela dziurawca zalać 500 g spirytusu i odstawić na 7 dni. Po tym okresie przecedzić i wycisnąć przez gazę. Wewnętrznie stosować 2 razy dziennie po 1 łyżeczce na pół szklanki wody w chorobach wątroby, przewodu pokarmowego i układu żółciowego. Zewnętrznie stosuje się do nacierania w bólach stawowych.

Podobne działanie lecznicze ma dziurawiec rozesłany.